گفتار درمانی کودک ۶ ساله (رزرو وقت مشاوره + راهکار خانگی)

براساس رشد و رسش، کودکان در سن 6 سالگی باید به حد تعادلی از گفتار رسیده باشند و بتوانند کلمات و جملات را به خوبی ادا کنند؛ اما همیشه اینگونه نیست و برخی از کودکان در سن 6 سالگی هنوز هم در گفتار خود مشکل دارند. بعضی از والدین ممکن است نگران و آشفته شوند و برخی دیگر تاخیر در گفتار را بخشی از فرآیند طبیعی رشد در نظر بگیرند. براساس گفتار درمانی کودک ۶ ساله، هرگونه تاخیر در حرف و صحبت کردن در این سن ممکن است به سال‌های بعدی زندگی انتقال یابد و تاثیرات روانشناختی نامطلوبی بر زندگی فردی و اجتماعی فرزند شما بگذارد.
زمانی که کودک وارد مدرسه می‌شود در صورت تاخیر گفتاری زیاد نسبت به همسالان، اعتماد به نفس و عزت نفس خود را از دست می‌دهد و ممکن است توسط همسالانش در خانه و مدرسه مورد تمسخر قرار بگیرد. از این رو گفتار درمانی کودکان در سنین طلایی رشد اهمیت بالایی دارد. اگر می‌خواهید بدانید گفتار درمانی چیست؟ و گفتار درمانی کودک ۶ ساله براساس چه اصول و مهارت‌هایی می‌باشد؟ مطالعه مقاله حاضر به سوالات شما در این باره پاسخ خواهد داد.

گفتار درمانی فرآیند بهبود گفتار در کودکان و بزرگسالان می‌باشد که از طریق تمرینات رفتاری و گفتاری توسط متخصص انجام می‌شود. او تمرین‌هایی ارائه می‌دهد که در بهداشت کلام، صورت و بلع موثر می‌باشد. گفتار درمان باید به علوم فیزیولوژی، مکانیسم و کارکردهای مغز، آناتومی دهان و نواحی اطراف، تسلط کافی داشته باشد. گفتار درمانی کودک ۶ ساله براساس نیاز و آسیب متفاوت می‌باشد. تشخیص اختلالات گفتاری برای طراحی برنامه درمانی حائز اهمیت است. عوامل مختلف درونی و بیرونی در تاخیر و مشکلات کلامی کودکان تاثیر دارد که اگر شناسایی و درمان نشوند با انواع پیامدهای فردی، تحصیلی و اجتماعی برای کودکان همراه هستند.

برای گفتار درمانی کودک ۶ ساله باید بدانیم انواع مهارت‌های گفتاری در سنین پیش دبستانی کدامند؟ انتظار بیشتر از سن می‌تواند عزت نفس کودکان را مخدوش نماید و منجر به تمرینات اشتباه در بهبود و ارتقای گفتار کودکان شود. از جمله مهارت‌های گفتاری کودک 6 ساله عبارتند از:

• تلفظ صحیح تمام حرف و صداها
• تعریف رویدادها و داستان‌ها
• بیان جملات طولانی و مرکب
• دایره واژگانی با 2500 کلمه

کودکان باید به بخش‌های خاصی از زبان تسلط داشته باشند، با این حال در روانشناسی کودکان، هر کودکی متفاوت است و هیچ دونفری شبیه به هم نیستند. گاهی به دلیل شرایط محیطی و خانوادگی میزان رشد زبان در دو کودک همسال متفاوت است. پس از برچسب زدن اجتناب نمایید؛ اما در هر صورت برای جبران آن باید اقدامی انجام دهید. گفتار درمانی کودک ۶ ساله به درمان و بهبود انواع اختلالات گفتاری می‌پردازد. دو اختلال گفتاری عمده متناسب با سن پیش دبستانی شامل موارد زیر است:

• اختلالات گفتاری دریافتی: مهارت‌های گفتاری دریافتی، در ادراک یافته‌ها به کودک کمک می‌کنند. اختلالات این بخش به مشکلات ادراکی مربوط می‌شود که انواع شیوه‌های رفتار درمانی و روان شناختی نیز برای درمان این اختلالات استفاده می‌شود.
• اختلالات گفتاری بیانی: کودک 6 ساله ممکن است در بیان جملات براساس قواعد دستوری، انتخاب کلمات مناسب در لحظه و نامگذاری اشیاء یا حروف دچار مشکل باشد. در صورت عدم بهبود این اختلالات فرد در مدرسه و محیط کار و اجتماع با محدودیت‌های جدی مواجهه خواهد شد.

 در چه شرایطی برای گفتار درمانی کودک ۶ ساله به مشاوره نیاز داریم؟ مشکلات گفتاری در کودکان دلایل متعددی دارد و به شیوه‌های مختلفی ظاهر می‌شود. تاخیر هوشی، اختلالات گفتاری، اختلالات یادگیری، اختلالات عصبی-شناختی مانند اوتیسم و عوامل اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی، در رشد گفتار کودکان موثر می‌باشد. لذا تشخیص وابسته به فرهنگ اهمیت زیادی دارد. اگر کودک شما از نظر گفتاری نسبت به همسالان خود تاخیر دارد و دارای علائم زیر می‌باشد و یا فرزندتان اوتیسم دارد و می‌خواهید بدانید آیا کودکان اوتیسم حرف میزنند؟ حتما مشاوره گفتار درمانی دریافت کنید.

• دایره لغات او بسیار محدود می‌باشد.
• در فهم و درک جملات تاخیر دارد.
• هنگام صحبت کردن خیلی زود خسته می‌شود.
• نمی‌تواند صداها را به درستی ادا کند.
• از حرف زدن اجتناب می‌کند.
• در بیان جملات و مکالمات مشکل دارد.
• نمی‌تواند یک مکالمه مناسب داشته باشد.

تکنیک‌های گفتار درمانی کودک ۶ ساله براساس تشخیص متخصص متفاوت می‌باشد. باید ببینیم کدام یک از اختلالات گفتاری دریافتی و بیانی وجود دارد و براساس آن و همچنین شیوه ‌های تربیت کودک 6 ساله طرح درمان را مشخص کنیم. به طور کلی از جمله تکنیک‌های گفتار درمانی کودک ۶ ساله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

مکالمه فعالانه با کودک

حرف زدن با کودک در هر سنی که باشد در بهبود، ارتقا و پیشرفت گفتار او معجزه می‌کند. کودکانی که در محیط اجتماعی و خانوادگی غنی رشد می‌کنند، زودتر حرف می‌زنند و میزان رشد و پیشرفت آن‌ها بالا می‌باشد. برای گفتار درمانی کودک 4 ساله نیز باید مکالمه فعالانه داشته باشید.
درمورد مسائل متناسب با سن کودک با او صحبت کنید و با صبر و حوصله به سخنان او گوش بدهید. متاسفانه برخی از والدین وقتی فرزندشان شمرده و به اشتباه کلمات را به کار می‌برد، اجازه صحبت به کودک نمی‌دهند. ممکن است کودک شما واژگان زیادی بلد باشد و بتواند جمله بندی هم کند؛ اما نتواند یک مکالمه چند دقیقه‌ای را به اتمام برساند. به شما پیشنهاد می‌کنیم وقت مناسبی را برای مکالمه با کودک در مورد موضوعی که به آن علاقه دارد اختصاص دهید.

کتاب خواندن و قصه گفتن

کتاب داستان‌ها یکی از مهم‌ترین منابع برای یادگیری واژگان و جملات جدید هستند. کودکانی که به کتاب علاقه دارند مهارت‌های گفتاری آن‌ها بسیار بالا می‌باشد. کتابی را انتخاب کنید که موضوع و تصاویر جذابی داشته باشد و بعد از آنکه قصه گویی کردید درمورد شخصیت‌ها و اتفاقات کتاب با هم گفتگو کنید. در گفتار درمانی کودک ۶ ساله، گاهی کودک درک و فهم بالایی دارد اما به دلیل اختلالات بیانی قادر به گفتگو و مکالمه نمی‌باشد. اگر کودک شما به کتاب علاقه ندارد، می‌توانید کتاب خواندن را با بازی و سایر فعالیت‌های مورد علاقه‌اش همراه کنید. علاوه براین درصورت مشاهده کم‌توجهی از طرف کودک، علائم بیش فعالی در کودکان را نیز ارزیابی کنید.

بازی‌ درمانی

برای گفتار درمانی کودک ۶ ساله و بهبود اختالات دریافتی و بیانی می‌توانید از انواع بازی‌های فکری و گفتاری استفاده کنید. مهم‌ترین ابزار برای آموزش و درمان در کودکان پیش از دبستان، بازی و مشاهده می‌باشد. اگر می‌خواهید مطلبی را به کودکان خود آموزش بدهید از ابزار بازی کمک بگیرید. از جمله بازی‌هایی مناسب برای گفتار درمانی کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اسم و فامیل: این بازی را در هر جایی و به صورت دو نفره یا دست جمعی می‌توانید انجام دهید که برای کودکان بسیار جذاب می‌باشد. براساس حروف الفبا باید نام، نام خانوادگی، حیوان، اشیاء، شهر و غذایی را نام ببرید که با یک حرف خاص شروع می‌شوند. کودکان 6 ساله در این بازی می‌توانند دستیار و یا عضو اصلی باشند.
• لی لی: در این بازی با گچ خانه‌هایی ترسیم می‌شود و کلماتی درون خانه نوشته می‌شود، کودک با پریدن از روی خانه‌ها باید کلمات درون خانه را تکرار نماید.
• آواز خوانی: برای رشد مهارت‌های گفتاری و زبانی کودک آواز خوانی فعالیت سرگرم کننده‌ای است که می‌توانید با کودک خود انجام دهید. شعری از یک کتاب، موسیقی و… انتخاب و با کودک خود تمرین کنید. در گفتار درمانی کودک ۶ ساله با خواندن آهنگ‌های تکراری به کودک خود کمک می‌کنید مفاهیم مختلف را دسته بندی کرده و واژگان جدید را بیاموزد.
• کارت‌های تصویری: در این بازی کارت‌ها و تصاویری را به کودک نشان می‌دهید و از او می‌خواهید برای آنچه که در تصویر می‌بیند نام مناسب به کار ببرد و یا آن را در قالب جملات کوتاه توصیف کند. تشویق کودک باعث می‌شود سطح جملاتی که می‌سازد ارتقا یابد. گفتار درمانی کودک شش ساله با کارت‌های تصویری، در رشد مهارت‌های دریافتی و بیانی کودک نقش مهمی دارد.
• گزارشگری: کودکان به ویژه پسران به گزارشگری علاقه دارند. می‌توانید از این فرصت برای رشد مهارت‌های گفتاری کودک خود استفاده کنید. از او بخواهید گزارشگری یک بازی، مسابقه و یا فعالیت خانوادگی را بر عهده بگیرد.

تمرین و تشویق

یکی دیگر از تکنیک‌های موثر در رشد گفتار درمانی کودک ۶ ساله، تمرین و تشویق است. براساس رفتار درمانی، تشویق کودک باعث تکرار و ارتقای مهارت‌های گفتاری در او می‌شود. هنگامی که تمرینات گفتار درمانی را با کودک خود انجام می‌دهید، او را تشویق کنید. یکی از اصول مهم تشویق این است که به مرور به یک امتیاز درونی تبدیل شود و کودک بداند چرا این امتیازات به او داده می‌شود.

مراجعه به گفتار درمانگر

گفتار درمانی کودک ۶ ساله براساس تشخیص متخصص، متفاوت می‌باشد، پس حتما باید به گفتار درمان مراجعه کنید. درمان برخی از اختلالات گفتاری به دستگاه‌ها، تکنیک‌ها و تمرین‌هایی نیاز دارد که حتما باید در کلینیک و توسط متخصص انجام شود.

انواع تکنیک‌های گفتار درمانی کودک ۶ ساله را در منزل می‌توانید انجام دهید؛ اما این تمرینات باید توسط متخصص و براساس نیاز و مسئله کودک شما برنامه ریزی شوند. اگر کودک در زبان دریافتی مشکل دارد می‌توانید از نقاشی و کتاب داستان و فیلم برای تقویت ادراک او کمک بگیرید. اگر در دایره واژگان مشکل دارد تمرین فلش کارت و لی لی می‌تواند مفید واقع شود. به صورت کلی انواع بازی‌ها و تمرینات در خانه به راحتی انجام می‌شوند و در بهبود، تقویت و رشد گفتار کودک تاثیرات شگفتی دارند.

شش سالگی سن حساس قبل از ورود به مدرسه است و اگر اختلالات گفتاری در پیش دبستانی بهبود پیدا نکنند انواع مشکلات شخصیتی و تحصیلی را به دنبال خواهند داشت. ممکن است هنوز هم افرادی از خدمات گفتار درمانی کودک ۶ ساله و تاثیرات آن آگاه نباشند. از جمله فواید گفتار درمانی کودک ۶ ساله می‎توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اختلالات شناختی و مشکلات ارتباطی کودک توسط گفتار درمان برطرف می‌شود.
• نگرانی‌های والدین درمورد تاخیر گفتار کودکان و پیامدهای آن را برطرف می‌کند.
• به شخصیت اجتماعی کودک و تقویت خودکارآمدی او کمک می‌کند.
• کودک یاد می‌گیرد چگونه صداها را بدون خطا تلفظ کند.
• فهم درستی از گفتار دیگران داشته باشد.
• مکالمات نسبتا طولانی داشته باشد.
• دایره واژگان خود را افزایش دهد.

براساس رشد و رسش کودک 6 ساله باید بتواند حروف و صداها را دون خطا تلفظ کند، دایره لغات خوبی داشته باشد، مقصود و منظور دیگران را درک کند و با دیگران مکالمات کوتاه داشته باشد. گاهی کودکان به دلایل اختلالات گفتاری دریافتی و بیانی در رشد زبان تاخیر دارند. گفتار درمانی کودک ۶ ساله از طریق تکنیک‌ها و مهارت‌های حرفه‌ای مانند انواع بازی‌ها، کتاب خواندن، قصه گفتن، در معرض شنیدن قرار گرفتن و بسیاری از تمرین‌های دیگر به رشد زبان در کودکان کمک می‌کند. در مرکز مشاوره باتابان گفتار درمانگران متخصص به تقویت زبان کودکان شما کمک می‌نمایند.