زندگی خانوادگی همیشه یکنواخت نیست! در واقع، گاهی بسیار سخت میشود. علت آن این است که هر فردی در خانواده ویژگیهای خاص خود را دارد. در نتیجه، با روش خاص خود درباره مسائل میاندیشد و صحبت میکند. بنابراین، هر فردی احساسات، نگرانیها، ایدهها و نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد. از طرفی، برخی تغییرات میتواند محیط خانواده را با استرس بیشتری همراه کند، مانند بیکاری، افزایش سن، نقل مکان کردن، اضافه شدن عضو جدید به خانواده، تروما و مرگ یکی از اعضای خانواده و …. برای برخی از خانوادهها مدیریت این عوامل تا حدی دشوار است و استفاده از یک کمک حرفهای بسیار مؤثر است. مشاوره خانواده میتواند در همه مراحل زندگی کمک کننده باشد. از جمله زمانهایی که احساس غمگینی یا عصبانیت میکنید، مطمعن نیستید چه کاری را انجام دهید یا در تکرار برخی رفتارهای مضر گرفتار شدهاید.
بنابراین، برای استفاده از مرکز مشاوره خانواده ابتدا باید بدانید، آیا نیاز به مشاوره خانواده دارید ؟ مشاور خانواده کیست؟ چه ویژگیهایی دارد؟ چه کمکی به شما میکند؟ و از چه طریقی میتوان مشاوره خانواده دریافت کرد؟
مشاوره خانواده یک رشتهی مشاورهای است که از مدتها پیش به رسمیت شناخته شده است. اصطلاح «مشاوره خانواده» و «خانواده درمانی» گاهاً به جای یکدیگر به کار میروند. به طور کلی، مشاوره خانواده یک رشتهای از درمان است. هدف اصلی آن، تمرکز بر چالشها و تعارضهایی است که در خانواده ایجاد شده و بر سلامت روان و عملکرد خانواده تأثیر میگذارد. به طور کلی، مشاوره خانواده به دنبال بهبود روابط اعضای خانواده است. همچنین، میتواند باعث تغییر در روابط نزدیک اعضای خانواده شود.
هنگام مواجه با چالشها، برخی خانوادهها بهتر میتوانند خودشان را مدیریت کنند و برهه ایجاد شده را پشت سر بگذارند. از طرفی، برخی خانوادهها چنین توانی را ندارند. مشاوره خانواده، به اعضای خانواده کمک میکند تا افکار و احساساتی را که بیان آنها برای افراد سخت است را در میان بگذارند. همچنین، تجربیات و دیدگاهها و نیازهای یکدیگر را درک کنند. زاویه نگاه خود را تغییر دهند و بر نقاط قوت خانواده بیشتر تمرکز کنند. در نتیجه، مراکز مشاوره خانواده با ارائه این خدمات، تغییرات اساسی و مفید در روابط و زندگی افراد ایجاد میکنند.
یک خانواده تا حدی به بدن انسان نیز شبیه است. گاهی به خوبی کار میکند و احساس خوبی دارد. اما گاهی اوقات حتی یک مشکل کوچک میتواند مانند یک چالش بزرگ به نظر برسد. در واقع، زمانی که ما به قسمتی از بدن خود آسیب بزنیم، سایر قسمتها نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. اما با تدابیر پزشکی، تمامی اعضای بدن میتوانند در کنار هم کار کنند تا این آسیب یا عفونت را برطرف کنند.
افرادی که مقطع تحصیلی ارشد یا دکتری مشاوره خانواده و یا ارشد یا دکتری روانشناسی را گذراندهاند. همچنین، دارای مدارک معتبر از کارگاههای تخصصی مشاوره خانواده یا زوج درمانی باشند. در نتیجه، این افراد با داشتن صلاحیت اخلاقی و توان مشاوره، میتوانند خدمات مشاورهای و درمانی ارائه دهند.
به طور خاص، تأکید اصلی مشاور خانواده بر حل تعارضات و مشکلات درون خانواده و همچنین بهبود روابط اعضای خانواده است. در واقع، یک مشاور خانواده براساس تخصص خود و نوع مشکل خانواده مراجع، خدماتی را به او ارائه میدهد. در نتیجه، مشاور خانواده با تحلیل اعضای خانواده و روابط آنها، میتواند تحلیل بهتر و روشنتری از مشکل ارائه دهد. در ادامه با استفاده از انواع مشاوره خانواده، راه حلی برای مشکل بیابد.
در مشاوره خانواده مانند هر نوع مشاوره دیگری از انواع مختلفی از روشها برای حل مشکل استفاده میشود. استفاده از این روشها بستگی به رویکرد نظری مشاور و نوع و میزان مشکل مراجع دارد. به طور کلی، انواع مشاوره خانواده که در مرکز مشاوره خانواده استفاده میشود، عبارتند از:
زمانی که خانواده الگوی تعامل صحیحی نداشته باشد، باعث ایجاد مشکلات روانی، اضطراب، استرس و … برای اعضای خانواده میشود. هدف از این نوع درمان، پرداختن به ساختار واحد خانواده و بهبود روابط اعضای خانواده است. بنابراین، با هدف قرار دادن این الگوی تعامل در خانواده میتوان میزان این مشکلات را کاهش داد. همچنین، کیفیت روابط افراد را نیز ارتقا داد.
خانواده درمانی استراتژیک، الگوی تعامل بین اعضای خانواده را هدف قرار میدهد. تکیه اصلی این درمان، بر راه حل است. درواقع، مشکلات قابل حل را شناسایی و اهداف و استراتژیهایی برای حل آن تعیین میکند. این دسته از مشاوران به تاریخچه و تکامل یک مشکل در خانواده توجهی نمیکنند. در مقابل، به فکر کمک به افراد برای داشتن تفکر استراتژیک و اجرای راه حل برای مقابله با آنها هستند.
در خانواده درمانی سیستمیک، به بررسی خود سیستم (خانواده) و زیر سیستمها (زوج، فرد، فرزندان) پرداخته میشود. در این نوع مشاوره، یک فرد به تنهایی بررسی نمیشود. در واقع، کل خانواده، تعارضها، رفتارها و الگوهای ناکارآمدی که بر آن حاکم است را مورد هدف قرار میدهند.
همه افراد رویدادهایی را تجربه میکنند و به آنها معنا میدهند. در نتیجه، این داستانها بر نحوه دید فرد از خودش و جهان تأثیر میگذارد. فرض خانواده درمانی روایتی این است که، همه مراجعان قصهگو هستند. در نتیجه، اوضاع خودشان را روایت میکنند. تأکید این درمان بر داستانهایی است که افراد با خودشان حمل میکنند. این داستانها در رابطه با عزت نفس، کار، روابط اجتماعی و … هستند. در این درمان، هدف آن است که افراد با تعریف داستانها از این نوع نگاه به مسائل فاصله بگیرند. به نوعی، این درمان میان فرد و مشکل او فاصله ایجاد میکند، تا از زوایای دیگر به آن نگاه کند.
گاهی درمانگر ریشه مشکلات فعلی خانواده را ناشی از نحوه تعامل گذشتگان یا خانواده مبدأ میداند. در واقع، این نوع درمان برای درمانگر مفید است تا اثرات نسلی را بر نحوهی تعاملات اعضای خانواده فعلی بداند. در نتیجه، بر همین اساس در رابطه با برخی مشکلاتی که در آینده برای خانواده ایجاد خواهد شد، پیش آگهی دهد. در نهایت، تکنیکهایی برای مدیریت شرایط فعلی، پیشگیری از مشکلات بیشتر و فراگیری الگوی تعامل صحیح ارائه دهد.
ریشه بسیاری از مشکلات در خانوادهها به نحوه ارتباط افراد برمیگردد. در خانوادههای جدید، ارتباطات باید نقش بسیار مهمی داشته باشد. این موضوع تعجبآور نیست، زیرا بسیاری از تعارضهای خانوادهها با تصحیح نحوهی تعامل افراد برطرف خواهد شد. بنابراین، خانواده درمانی ارتباطی به دنبال آموزش نحوه صحیح تعامل به اعضای خانواده است.
آموزش روانی در مشاوره خانواده، برای افرادی که مشکلاتی در زمینه سلامت روانی دارند مفید است. در واقع، به آنها کمک میکند تا شرایط خود را بهتر بپذیرند. پس از این مرحله، درمانگر میتواند آنها را با ابزارهایی برای کاهش علائم، کنترل رفتار و در نهایت عملکرد بهتر در درون واحد خانواده مجهز کند.
تحقیقات همچنان در حال بررسی شرایطی هستند که، در آنها مشاوره خانواده بیشترین سودمندی را دارد. اما به طور کلی، مشاوره خانواده به ارتباط افراد در درون خانواده میپردازد. بنابراین، اعضای خانواده میتوانند شیوه صحیح اشتراک گذاری افکار و احساسهای خود را فرا بگیرند. همچنین، مشکلات و تعارضات خود را به گونهای حل کنند که آسیب کمتری برای روابط داشته باشد.
از فواید دیگر مشاوره خانواده، ترغیب افراد برای حل مشکلات یک عضو خانواده است. بنابراین، زمانی که یکی از اعضای خانواده یک مشکل جسمی یا روانی داشته باشد، خانواده درمانی میتواند شرایط را تغییر دهد. در واقع، ممکن است اعضای خانواده از نحوه کمک کردن آگاهی نداشته باشند. در نتیجه، رفتارهایی از خود نشان دهند که اوضاع را بدتر کند. در این مواقع، خانواده درمانی به افراد کمک میکند تا نحوه صحیح مواجهه با این مشکل را با کسب اطلاعات بیشتر درباره آن، فرا بگیرند.
به طور کلی، فواید و مزایای مرکز مشاوره خانواده، برای هر خانواده متفاوت است. با این حال، خانواده درمانی برای برخی مشکلات تا حد قابل قبولی اثر گذار است. به عنوان مثال، برای درمان مشکلات متمرکز بر بزرگسالان، از جمله پریشانی رابطه، خشونت شریک صمیمی، اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی، اختلالات خوردن، مشکلات رفتاری، روان پریشی، مسائل الکلی، سازگاری با بیماریهای فیزیکی مزمن، کمک به نوجوانان با مشکلات سلامت روان، اختلال نافرمانی مقابلهای، سوء مصرف مواد و بهبودی از سوء استفاده مفید است.
برخلاف تصور عموم، مشاوره خانواده فقط به شیوه ملاقات حضوری نیست. در واقع، بسیاری از مشاوران خانواده جلسات خود را از راه پلتفرمهای آنلاین یا برقراری تماس تلفنی پیش میبرند. بنابراین، حتی زمانی که در یک اتاق حضور ندارید، مشاور خانواده کمک میکند تا احساسات خود را بررسی کرده و در زندگی خود تغییر ایجاد کنید.
در برخی مواقع، ترجیح شما بر جلسه مشاوره خانواده آنلاین یا تلفنی است. در این روش، دسترسی به سایر مشاوران نیز راحتتر است. همچنین، با شرایط کاری و سبک زندگی شما سازگارتر است. با پیدایش ویروس کرونا، خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی گسترش یافت. در نتیجه، تمایل مخاطبان به این روشها نیز افزایش یافته است.
البته در فضای گفت و گوی آنلاین و تلفنی نیز، معیارهای ملاقات حضوری در مرکز مشاوره خانواده رعایت میشود. در واقع، مکالمات تلفنی شما خصوصی و ایمن خواهد بود. بنابراین، شما به فضایی امن و آرام برای صحبت نیاز دارید. جایی که صحبت شما قطع نشود یا شنیده نشود. مشاوره آنلاین نیز، از راه پلتفرمهای وب آنلاین و رمزگذاری شده انجام میشود. همانند مشاوره تلفنی، یک فضای خصوصی برقرار است.
اگر برایتان مقدور است، در مشاوره آنلاین از رایانه یا تب لت استفاده کنید (از قبل عملکرد دوربین و میکروفون را بررسی کنید). دستگاه باید روی یک سطح صاف باشد تا حواسپرتی ایجاد نشود. زمانی که با مشاور خود به پیوند متصل شدید، چند دقیقه اول دوربین چک میشود. سپس، میتوانید یکدیگر را ببینید و صدای هم را بشنوید. مرکز باتابان فضایی امن برای ارائه انواع خدمات مشاوره به شماست.
در نظر داشته باشید که مشاوره آنلاین یا تلفنی برای بسیاری از مسائل کمک کننده است. به عتوان مثال، برای درمان اضطراب، استرس، افسردگی، مسائل مربوط به عزت نفس و اعتماد به نفس، از دست دادن و مشکلات روابط خانوادگی مناسب است. اما، برای همهی مشکلات مناسب نیست. در واقع، زمانی که بعنوان مثال با مشکل بدبینی همسر مواجه هستید، ملاقات حضوری هر دو در جلسه مشاوره خیانت که به گونه ای زیر مجموعه مشاوره خانواده به حساب میآید با درمانگر لازم است.
برخی از افراد به دلیل ویژگیهای شخصیتی، فضای فکری و فرهنگی و حتی محیط اجتماعی که در آن قرار گرفتهاند، در مقابل احساس نیاز به رجوع به مرکز مشاوره خانواده مقاومت میکنند. اما باید بدانیم، استفاده از روانشناس خانواده در هر زمانی خوب است. از طرفی، برخی مواقع ضرورت بیشتری نیز دارد. چنانچه در هر یک از شرایط زیر قرار گرفتید، لازم است که از مشاور خانواده کمک بگیرید.
مشاور خانواده هر سؤالی که پاسخ آن برای فرآیند حل مشکل شما لازم باشد را خواهد پرسید. در واقع، صداقت شما به حل سریعتر و صحیحتر مشکل کمک خواهد کرد. بسیاری از مراجعان در مقابل مطرح کردن بدبینی همسر، خیانت عاطفی یا جنسی همسر یا استفاده از داروی خاص مقاومت میکنند. بنابراین، باید بدانید هر آن چیزی که در فکر شما در گذر است برای مشاور مهم است. در واقع، علاوه بر صحبت درباره مسائل موجود، باید افکار خود را نیز با مشاور در میان بگذارید. این کار در قدم اول، برای آسودگی فکر شما و رهایی از نشخوارهای ذهنی مفید است. در قدم بعد با تدابیر مشاور در حل مشکل شما قابل استفاده است. لازم به ذکر است که، فضای مرکز مشاوره خانواده بسیار محرمانه است. حتی، اطلاعاتی که یک فرد خانواده بگوید، توسط مشاور به سایر افراد خانواده نیز گفته نمیشود. در واقع، مشاوری که صلاحیتهای لازم مشاوره را داشته باشد، چنین فضایی را برای شما فراهم میکند.
مشاور خانواده، صرفاً گوش دهنده نیست. در واقع، یک روانشناس خانواده باید موضوعاتی را با مراجع خود در میان بگذارد. مشکل او را تشخیص دهد. همچنین، یک روش درمانی که به کاهش و حل مشکل او کمک میکند را به کار ببرد. برای افرادی که از ویژگیهای زیر برخوردار باشند، مشاوره خانواده بهترین کار است.
در پایان بدانید فوقالعاده مهم است، برای مشاوره خانواده فردی را انتخاب کنید که:
در واقع، کیفیت رابطه شما و درمانگران از مهمترین عوامل برای رسیدن به بهترین نتیجه است.
هزینه هر نوع مشاوره به میزان تخصص مشاور، تعداد جلسات مشاوره، مدت زمان هر جلسه و نوع خدمات مشاور بستگی دارد. به طور کلی، در مرکز مشاوره خانواده:
البته هزینهی جلسات مشاوره با گذر زمان تغییر میکند. شما میتوانید سؤالات مربوط به هزینههای جلسات مشاوره را، با همکاران ما در مرکز پشتیبانی باتابان به کمک شماره های داخل صفحه در میان بگذارید.
فضای حاکم بر مشاوره و روانشناسی به گونهای است که ممکن است افراد مختلفی مدعی ارائه خدمات سلامت روان باشند. در نتیجه، زمانی که از مشاورههای متعدد و غیرحرفهای استفاده میکنید، دچار فرسودگی و سردرگمی میشوید. در اکثر مواقع، حل مشکل شما نیز دشوارتر میشود. مخصوصا،ً در رابطه با مسائل مربوط به خانواده که نیازمند بررسی سایر اعضای خانواده نیز هست.
بنابراین، انتخاب مشاور متعهد، کار آزموده و متدین مهمترین قدم برای حل مشکل است. تیم تخصصی خانواده در مرکز مشاوره باتابان با استفاده از مشاورین بسیار توانمند در زمینه مشاوره خانواده، مشاوره زندگی، زوج درمانی و …. میتواند انتخاب مطمعنی باشد.
همسرم مایل به همکاری با مشاور خانواده نیست، چه کار کنم؟
انسانها صاحب اختیار هستند و به دلایل مختلفی از انجام برخی فعالیتها امتناع میکنند. برای برطرف شدن این مشکل، قدم اول این است که تحت هیچ شرایطی جلسات مشاوره را ترک نکنید. حتی اگر همسر شما شرکت نمیکند تا زمانی که صلاحدید مشاور است، ادامه دهید. در قدم بعد، از تدابیر مشاور خود برای ترغیب همسر به شرکت در جلسات استفاده کنید.
هزینهی مشاور خانواده بالاست، آیا راهی هست که بتوانم از خدمات رایگان استفاده کنم؟
این سؤال خود را با همکاران ما در مرکز باتابان در میان بگذارید. هر چالشی یک راهحل دارد.
مشاور اختلالات فردی و روانکاوی
زوج درمانی، مشاوره فردی و خانوادگی، درمان اختلالات خلقی، اضطراب، افسردگی
مشاور حقوقی، کیفری و خانواده
مشاوره ازدواج و زوح درمانی و درمان اختلالات جنسی
حتما در مجله روانشناسی مرکز مشاوره باتابان بخوانید:
برای عضویت در خبرنامه و دریافت جدیدترین مقالات به صورت هر دو هفته یکبار، لطفا ایمیل خود را وارد کنید