علائم بیش فعالی در کودکان (کودکان 2، 3، 4، 6، 8 و 9 ساله)

کمتر کسی را می‌توان یافت که با واژه بیش فعالی آشنا نباشد. در واقع، همه‌ی ما با مشاهده کودکانی که نمی‌توانند آرام یک جا بنشینند. همانند دیگران با نشستن از تماشای یک فیلم لذت ببرند و یا همچنین، در انجام تکالیف درسی و… صبر و قرار لازم را ندارند، از این واژه استفاده می‌کنیم. به نوعی قصد داریم اعلام کنیم که این علائم  بیش فعالی در کودکان ما وجود دارد. اما، این همه‌ی مشکل نیست و تنها بخشی از نشانه‌های یک کودک بیش فعال است. البته در صورتی که مشاوره کودک این موضوع را تأیید کند. قسمت دیگر مشکل، وجود نشانه‌های بی‌توجهی در کنار بیش فعالی یا به تنهایی است. آیا مایلید بدانید علائم بیش فعالی در کودکان سنین مختلف چیست؟ چگونه نمایان می‌شود؟ همچنین، راه درمان آن چیست؟ همراه شما هستیم.

هر گاه احساس کردید کودک شما ممکن است مبتلا به بیش فعالی باشد، ابتدا به 2 سؤال زیر پاسخ دهید.

• آیا نشانه‌های کودک شما بیش تر از 6 ماه است که شروع شده؟
• این نشانه‌ها نمی‌گذارد فرزند شما امورات تحصیلی، اجتماعی و .. خود را به خوبی انجام دهد؟

اگر پاسخ شما به هر دو پرسش مثبت است، لازم است با نشانه‌های کودک بیش فعال بیشتر آشنا شوید و بدانید بیش فعالی چیست؟ این کودکان با 2 دسته مشکلات بی‌توجهی و تکانشگری یا بیش فعالی مواجه هستند. در واقع، زمانی که از بیش فعالی صحبت می‌کنیم، منظور ما صرفاً جنبش‌های آزار دهنده کودک نیست. بلکه، حتی اگر نشانه‌های عدم توجه و تمرکز نیز در کودک خود مشاهده کردید باید نسبت به علائم بیش فعالی در کودکان حساس شوید.

علائمی که توسط والدین قابل شناسایی هستند

در مشکلات بی‌توجهی، معمولاً باید علائم زیر را در کودک خود ببینید:

1. این کودکان غالباً نمی‌توانند به جزئیات توجه کنند. در نتیجه، در انجام تکالیف تحصیلی و یا سایر فعالیت‌ها معمولاً بی‌توجهی آن‌ها بارز است. مثلاً یک اشتباه را چند بار تکرار می‌کنند.
2. برای آن‌ها دشوار است که متمرکز یک فعالیتی را انجام دهند. این فعالیت می‌تواند بازی کردن، گوش دادن متمرکز به یک سخنرانی و یا انجام یک گفت‌و‌گوی طولانی باشد.
3. زمانی که با آن‌ها صحبت می‌کنید، احساس می‌کنید که به شما گوش نمی‌دهند یا حواسشان جای دیگری است. حتی وقتی که هیچ محرکی برای حواس پرتی وجود ندارد.
4. از فرمان شما سرپیچی می‌کنند. همچنین، نمی‌توانند کارهایشان را به خوبی به پایان برسانند. مثلاً، کار را با انرژی آغاز می‌کند. اما سریعاً تمرکزش را از دست می‌دهد. در نتیجه، آن را رها می‌کند.
5. معمولاً نمی‌توانند کارهای خود را منظم و سازمان یافته انجام دهند این ویژگی را در نگهداری از وسایل، بی‌نظمی در کارهای شخصی، مهارت ضعیف در مدیریت زمان و… مشاهده می‌کنید.
6. این کودکان از فعالیت‌هایی که به تمرکز یا فعالیت ذهنی مستمر نیاز دارند متنفرند.
7. معمولاً وسایلی را که برای انجام کارهایشان نیاز دارند را گم می‌کنند. مکرر با گم شدن مداد، پول، کلید، وسایل مدرسه و غیره مواجه شده‌اید.
8. به راحتی حواس آن‌ها با محرک‌های بیرونی پرت می‌شود.
9. معمولاً فراموش می‌کنند که چه کارهایی را باید در طول روز انجام دهند. در نوجوانان بزرگتر و یا بزرگسالانی که به این اختلال مبتلا هستند، فراموش کردن در پاسخ دادن به تماس‌های تلفنی، ارسال پیام و غیره مشاهده می‌شود.

علائمی که توسط متخصصان قابل شناسایی هستند

از طرفی، متخصصان روان درمانی معتقدند در مشکلات بیش فعالی یا تکانشگری نشانه‌های زیر بارز است:

1. معمولاً نمی‌توانند روی صندلی به آرامی بنشینند. در نتیجه، وول می‌خورند با دست‌ها یا پاهایشان ور می‌روند یا حتی آن‌ها را تکان می‌دهند.
2. زمانی که باید سر جای خود بنشینند، بلند می‌شوند و صندلی را رها می‌کنند. مثلاً، در کلاس درس یا مطب دکتر می‌توانید این نشانه را ببینید.
3. در جاهایی که نیازی به دویدن نیست، معمولاً می‌دوند یا از در و دیوار بالا می‌روند. البته، این ویژگی در نوجوانان و بزرگسالان با حس بی‌قراری مشخص می‌شود.
4. این کودکان نمی‌توانند به آرامی و بدون سر و صدا بازی یا فعالیت‌های تفریحی دیگری را انجام دهند.
5. معمولاً در حال حرکت هستند. انگار یک موتوری آن‌ها را به حرکت وادار می‌کند. در نتیجه، اگر در رستوران یا یک جلسه ناچار باشند مدت طولانی بمانند، احساس ناخوشایندی دارند.
6. معمولاً زیاد صحبت می‌کنند. در بیشتر مواقع قبل از اینکه یک سؤال به پایان برسد و به جواب آن فکر کنند، سریعاً پاسخ می‌دهند و به فرد مقابل اجازه حرف زدن نمی‌دهند.
7. انتظار کشیدن و تحمل نوبت برای این افراد دشوار است.
8. معمولاً وسط حرف دیگران می‌پرند و کارهایشان را قطع می‌کنند.

اختلال بیش فعالی همانند افسردگی کودکان معمولاً در سنین دبستان تشخیص داده می‌شود. با این حال، برای بسیاری از مربیان و والدین این سؤال ایجاد می‌شود که کودکان بیش فعال در سنین مختلف چه علائمی دارند؟ در ادامه، به برخی از علائم کودک بیش فعال در سنین حساس کودکی می‌پردازیم.

علائم بیش فعالی در کودکان زیر 2 سال

به طور کلی، بیش فعالی از جمله مشکلاتی است که با افزایش توانایی‌های کودک بیشتر نمایان می‌شود. در واقع، زمانی که کودک بتواند تعامل اجتماعی برقرار کند. برخی امورات شخصی خود را انجام بدهد و در حدی قدرت نگهداری از خودش را داشته باشد، نشانه‌هایی که قبل‌تر درباره‌ی دو ملاک بیش‌فعالی و بی‌توجهی گفتیم آشکارتر می‌شود. بنابراین، در کودکان زیر 2 سال تشخیص این موضوع از فعالیت‌های کودک تا حدی دشوار است. زیرا، کودک زیر 2 سال فعالیت خاصی ندارد که در آن اختلال ایجاد شود. با این حال، توجه داشته باشید که این کودکان،

1. در دوران نوزادی، خواب کمتری دارند.
2. بیشتر گریه می‌کنند.
3. از طرفی، آرام کردن آنان نیز تا حدی دشوار است.

 بنابراین، اگر سابقه بیش فعالی در خانواده شما وجود دارد، در رابطه با نشانه‌های کودک خود با متخصصان روانشناسی کودکان صحبت کنید.

علائم بیش فعالی در کودکان 3 ساله

بیش از نیمی از کودکانی که مبتلا به اختلال ADHD هستند، در سن 2-3 سالگی نشانه‌هایی متفاوت از سایر کودکان دارند. این نشانه‌ها برای مادران یا مربیان تربیتی به وضوح مشخص است. علائم کودک بیش فعال در این سن شامل،

1. تجربه کردن شب ادراری
2. خواب پریشان
3. برنامه خواب نامنظم
4. رژیم غذایی نامناسب
5. نافرمانی بارز
6. و….. است.

علائم بیش فعالی در کودکان ۴ ساله

در روانشناسی رشد به ویژگی‌های معمول برای کودکان سنین مختلف پرداخته شده است. بنابراین، کودکانی که دارای معیارهای متفاوتی باشند باید حتماً تحت نظر متخصصان کودک قرار گیرند تا مشکل اصلی آن‌ها تشخیص داده شود. همچنین از بروز آسیب‌های بیشتر پیشگیری شود. در بحث ADHD کودکان 4-5 ساله،

1. در حفظ توجه در کارها یا بازی مشکل دارند.
2. اشتباهات مکرر و بی‌دقتی در تکالیف مدرسه یا فعالیت‌های دیگر در آن‌ها بارز است.
3. نمی‌تواند کارهای خود را به پایان برساند.
4. در سازماندهی وظایف و فعالیت‌ها چالش دارند.
5. از کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارند اجتناب می‌کند.

فرزند شما کدام یک از علائم بیش فعالی در کودکان را دارد؟ می‌توانید بدون صرف هزینه زیاد این مشکلات را با همکاران ما در باتابان در میان بگذارید.

علائم بیش فعالی در کودکان 6 ساله

کودکانی که در سنین 6 سالگی قرار دارند، معمولاً بیشتر لجبازی می‌کنند. این ویژگی خاص همه‌ی کودکان این سن است. با این حال، برای تشخیص علائم کودک بیش فعال این سن نباید دچار اشتباه شویم. در نتیجه، هر نافرمانی را به عنوان نشانه‌های ADHD  تصور کنیم. در نظر گرفتن چند نشانه زیر در کودکان 6-7 ساله به شما کمک می‌کند تا در صورت مشاهده آن‌ها با متخصصان رفتار درمانی در ارتباط باشید.

1. حواس پرتی در کلاس
2. گوش ندادن به صحبت بزرگترها به دلیل توجه پایین
3. دشواری برای نشستن در مهدکودک
4. قطع کردن حرف دیگران
5. جنب و جوش بیش از حد
6. و….

فراموش نکنید، کودکان بیش فعال برخی دستورات را به دلیل توجه پایین متوجه نمی‌شوند و قصد آن‌ها سرپیچی عامدانه نیست. همچنین، به محبت و آرامش بیشتری نسبت به سایر کودکان نیاز دارند. بنابراین، اگر در تعامل با این کودکان عصبی و آشفته هستید باعث افزایش نشانه‌های بیش فعالی می‌شوید. پس، در ابتدا برای رفع تنش‌های درونی خودتان به دنبال راهکار باشید.

علائم بیش فعالی در کودکان ۸ ساله

این کودکان در سنین دبستان قرار دارند. بنابراین، تشخیص علائم کودک بیش فعال در این سن به مراتب راحت‌تر است. زیرا بخشی از فعالیت‌های نیازمند توجه نیز در آن‌ها افزایش یافته است. بنابراین، جلوه اصلی این اختلال در کودکان دبستانی بی‌توجهی است. آیا فرزند شما نشانه‌هایی که برای معیار بی‌توجهی پیشتر گفته شد را دارد؟

علائم بیش فعالی در کودکان ۹ ساله

با توجه به نشانه‌هایی که برای این اختلال پیشتر ذکر شد، کودکان 9 ساله ممکن است نشانه‌های بی‌توجهی یا تکانشگری را نشان دهند. از طرفی، بسیاری از مشکلات نوجوانان برگرفته از آسیب‌ها و مشکلات دوران کودکی است. به همین خاطر، اگر علائم بیش فعالی در کودکان درمان نشود، می‌تواند در سنین بالاتر مشکلاتی مانند ترک تحصیل، مشکل در شغل‌یابی، سوء مصرف مواد و … ایجاد کند. بنابراین، درمان به هنگام این اختلال از بروز بسیاری از خطرات پیشگیری می‌کند. برای ارتباط با مشاوران و روانشناسان بسیار با تجربه در زمینه مشکلات کودکان می‌توانید با شماره 02191303933 تماس بگیرید و از برخی خدمات رایگان مجموعه نیز استفاده کنید.

به طور کلی، از چالش‌های دوران کودکی گریزی نیست. نمی‌توانید تضمین کنید که فرزند شما با این اختلالات کودکی مواجه نشود. اما، با شناخت علائم بیش فعالی در کودکان یا هر مشکل دیگری می‌توانید از شیوع آن پیشگیری کنید. زیرا، بسیاری از این مشکلات با درمان به هنگام در زمان کودکی قابل کنترل و درمان هستند. همچنین، اگر فرزند شما درگیر چنین مشکلاتی نباشد و با باورهای عامیانه به او برچسب بیش فعالی/ بی‌توجهی می‌زنید؛ از طریق گفت‌و‌گو با متخصصان باتابان آسوده خاطر می‌شوید. همراه شما هستیم.