افسردگی ماژور چیست؟ (درمان قطعی، داروها، علائم و…)

افسردگی مهمترین چالش سلامت روان است که حدود 15 الی 20 درصد بزرگسالان از نشانه‌های آن رنج می‌برند. این اختلال بعد از جنگ جهانی دوم شیوع بالایی پیدا کرده و در سال 2020 به عنوان دومین علت ناتوانی و چهارمین اختلال شایع در جهان شناخته شده است. افسردگی انواع مختلفی دارد و در گروه‌های سنی مختلف به شیوه‌های متفاوتی نمایان می‌شود. افسردگی ماژور یکی از انواع افسردگی است که می‌تواند در کارکردهای روزانه ما اختلال ایجاد کند. مایلید در این باره بیشتر بدانید؟ در این مقاله در رابطه با تعریف، نشانه‌ها، شیوع، پیش آگهی، درمان و نحوه برخورد با افراد مبتلا به این اختلال از دیدگاه مشاوره افسردگی صحبت می‌کنیم.

افسردگی ماژور با نام افسردگی بالینی یا اختلال افسردگی اساسی (MDD) نیز شناخته می‌شود. این وضعیت سلامت روان باعث ایجاد خلق و خوی ضعیف یا افسرده در بیشتر مواقع می‌شود. در نتیجه، این افراد برای انجام دادن فعالیت‌هایی که زمانی آن‌ها را خوشحال می‌کرد، انرژی لازم را ندارند. این وضعیت همچنین بر نحوه خواب، اشتها و توانایی تفکر نیز تأثیر می‌گذارد. این مشکلات باید حداقل دو هفته وجود داشته باشند. به طور کلی، این بیماری مزمن به صورت دوره‌ای رخ می‌دهد و ممکن است چندین هفته یا چندین ماه به طول بیانجامد. در نظر داشته باشیم که این اختلال با اختلال افسردگی مداوم که افسردگی متوسط یا خفیف است و حداقل 2 سال به طول می‌انجامد، متفاوت است.

زمانی که ما با موقعیت‌های سخت زندگی مانند مشکلات رابطه و یا تغییرات شغلی مواجه می‌شویم، غمگینی را تجربه می‌کنیم. برخی افراد ممکن است در این شرایط افسردگی را تجربه کنند. با این حال، کسانی که افسردگی اساسی یا ماژور دارند، هر روز، به مدت حداقل دو هفته با نشانه‌های مختلفی مواجهند که صرفاً غم و اندوه نیست. پس، این تفاوت به ما نشان می‌دهد افسردگی ماژور یعنی چه و چه تفاوتی با افسردگی دارد. این موضوع می‌تواند تا حدی گیج کننده باشد. زیرا، افراد زیادی این دو مفهوم را به جای یکدیگر به کار می‌برند. اما، افسردگی انواع مختلفی دارد.

کتابچه راهنمای آماری تشخیصی اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا، ویرایش پنجم (DSM-5) اختلالات افسردگی را به شرح زیر طبقه بندی می‌کند:

• اختلال افسردگی اساسی (MDD)
• اختلال افسردگی مداوم یا افسرده‌خویی (PDD)
• افسردگی ناشی از مواد و دارو
• افسردگی ملانکولیک
• اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD)
• اختلال افسردگی به دلیل یک بیماری جسمانی دیگر
• اختلال عاطفی فصلی (افسردگی فصلی)
• افسردگی دوران بارداری و افسردگی پس از زایمان
• افسردگی غیر معمول
• افراد مبتلا به اختلال دوقطبی علاوه بر دوره‌های شیدایی یا هیپومانیک، دوره‌های افسردگی را نیز تجربه می‌کنند.

همه‌ی افراد مبتلا به این اختلال دقیقاً علائم مشابهی را تجربه نمی‌کنند و اینکه علائم افسردگی ماژور چیست؟ می‌تواند در انواع مختلف آن متفاوت باشد. با این حال، علائم افسردگی ماژور می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد، اما معمولاً بیشتر روز، تقریباً هر روز، حداقل به مدت دو هفته طول می کشد. این نشانه‌ها موارد زیر را شامل می‌شود:

• احساس بسیار غمگین، پوچی یا ناامیدی (خلق پایین). کودکان و نوجوانان ممکن است بیشتر تحریک پذیری نشان دهند.
• بی‌علاقگی به فعالیت‌هایی که قبلاً شادی به همراه داشته است.
• افزایش یا کاهش اشتها، که ممکن است افزایش یا کاهش وزن را در پی داشته باشد.
• کندی گفتار، کاهش حرکت و اختلال در عملکرد شناختی.
• مشکل در خواب (بی‌خوابی) یا خواب زیاد.
• انرژی کم یا خستگی.
• احساس بی‌ارزشی یا گناه بیش از حد.
• کاهش تمرکز.
• افکار مرگ یا خودکشی.
• اختلال در عملکرد جنسی.
• مشکل در انجام کارهای روزمره.

این علائم در افسردگی در نوجوانان تا حدی متفاوت است و والدین باید نسبت به نشانه‌های زیر حساس شوند:

• شروع یا افزایش مصرف مواد (مانند الکل، سیگار کشیدن)
• عملکرد تحصیلی ضعیف‌تر
• افزایش کناره گیری / انزوای اجتماعی
• افزایش تغییرات ناگهانی در خلق و خو
• تحریک پذیری
• تغییر در رفتار یا افزایش مشکلات رفتاری

اگر نشانه‌های ذکر شده را در خود یا اطرافیانتان احساس کردید با شماره 09422010200 تماس بگیرید.

کارشناسان معتقدند افسردگی در پاسخ به ترکیبی از عوامل از جمله شیمی مغز، هورمون‌ها و ژنتیک ایجاد می‌شود. به عبارت دیگر، هیچ دلیل واحدی برای افسردگی وجود ندارد. افسردگی می‌تواند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، هم کودکان و نوجوانان و هم بزرگسالان مخاطب افسردگی هستند. با این حال تحقیقات نشان داده برخی از عوامل خطر می‌توانند شیوع افسردگی را در افراد افزایش دهند:

سابقه تروما یا سوء استفاده

یک مطالعه در سال 2021 در هلند نشان داد که در میان بزرگسالان با سابقه افسردگی یا اضطراب، حداقل 6/48 درصد حداقل یک نوع تروما در دوران کودکی را تجربه کرده‌اند.

سابقه سایر شرایط سلامت روان

اختلال استرس پس از سانحه، اختلالات اضطرابی و اختلال وسواس فکری جبری همگی با افسردگی مرتبط هستند.

شرایط مزمن

برآوردها نشان می‌دهد که 3/9 تا 25 درصد از افرادی که با بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا درد مزمن زندگی می کنند، افسردگی نیز دارند.

اختلالات مصرف مواد

بین 12 تا 80 درصد افراد دارای اختلال مصرف مواد، افسردگی را همزمان تجربه می‌کنند.

سابقه خانوادگی

افراد دارای سابقه خانوادگی افسردگی حداقل 3 برابر بیشتر احتمال دارد که به افسردگی مبتلا شوند.

همچنین، بیماری‌های عصبی مانند بیماری آلزایمر، پارکینسون، سکته، اسکلروز چندگانه، اختلالات تشنجی، سرطان، درد مزمن و… احتمال ابتلا به افسردگی ماژور را افزایش می‌دهند.

افسردگی یک اختلال شایع است. براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حدود 280 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به افسردگی هستند که 5 درصد از بزرگسالان جهان و 5.7 درصد از بزرگسالان بالای 60 سال را شامل می‌شود. همچنین، مؤسسه ملی سلامت روان (NIMH) تخمین می‌زند که 21 میلیون بزرگسال ایالات متحده حداقل یک دوره افسردگی اساسی در سال 2021 داشته‌اند. این نشان دهنده 8.3 درصد از جمعیت بزرگسال ایالات متحده است. شیوع افسردگی در افراد مختلف در ایران از 5/69 تا 73 درصد متغیر بوده است. از طرفی، نرخ افسردگی در ایران به صورت سالانه 5/12 درصد در حال افزایش است. در مورد افسردگی کودکان اطلاعات متغیری در دست است. اما می‌دانیم، افسردگی در زنان و دختران بیشتر از مردان است. با این حال، این افراد معمولاً برای درمان افسردگی ماژور اقدام نمی‌کنند.

وقتی با مشکل یا اختلالی در خودمان و یا دیگران مواجه می‌شویم، طبیعتاً بحث درمان آن‌ها مهمترین دغدغه‌ای است که برای ما ایجاد می‌شود. بنابراین، مایلیم جدیدترین روش درمان افسردگی ماژور را بدانیم. برای درمان افسردگی ماژور ما به 2 دسته درمان دارویی و روانشناختی نیاز داریم. داروی افسردگی ماژور می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، از جمله پروزاک (فلوکستین)، زولوفت (سرترالین)، سلکسا (سیتالوپرام) و لکساپرو (اسکیتالوپرام)، اغلب ابتدا برای MDD تجویز می‌شوند، زیرا کمترین عوارض جانبی را ایجاد می‌کنند.
• مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)، مانند duloxetine و levomilnacipra گروه رایج دیگری از داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی و همچنین اضطراب هستند.
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (TCAs) شامل آمی تریپتیلین، آنافرانیل (کلومیپرامین) و نورپرامین (دزیپرامین) است.
• مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) شامل مارپلان (ایزوکاربوکسازید)، ناردیل (فنلزین) و امسام (سلژیلین) است.
• داروهای ضد افسردگی غیر معمول یا متفرقه که در گروه‌های دارویی دیگر قرار نمی‌گیرند، عبارتند از بوپروپیون، میرتازاپین، نفازودون، ترازودون، و غیره.
• آنتاگونیست‌های گیرنده N-متیل-D-آسپارتات (NMDA)، فقط دکسترومتورفان و بوپروپیون، برای درمان MDD تأیید شده اند.

در نظر داشته باشیم که داروهای درمان افسردگی از هر نوعی که باشد به هیچ عنوان نباید بدون دستور پزشک مصرف شوند. بنابراین، در کنار دریافت دارو باید تحت روان درمانی قرار گیریم.

همانطور که گفته شد، درمان‌های مختلفی برای افسردگی ماژور وجود دارد. به گفته انجمن روانپزشکی آمریکا، ترکیبی از داروهای ضد افسردگی و روان‌درمان به طور متوسط ​​مؤثرتر است. اما هر دو روش درمانی زمانی که به تنهایی استفاده شوند تقریباً اثربخشی یکسانی دارند. بین 40٪ تا 60٪ افرادی که داروهای ضد افسردگی برای افسردگی متوسط ​​یا شدید مصرف می‌کنند، بعد از 6 تا 8 هفته متوجه بهبود علائم می‌شوند. در مقابل، بین 20 تا 40 درصد از افرادی که دارونما مصرف کردند، متوجه پیشرفت‌های مشابهی شدند. با این حال، حدود 23 درصد از افرادی که داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنند، علائم افسردگی آن‌ها طی یک یا دو سال عود می‌کند. در مقابل، تقریباً نیمی از افرادی که دارونما مصرف می‌کنند، در همان بازه زمانی عود می‌کنند. بر اساس یک مطالعه در سال 2021، درمان مبتنی بر شواهد برای افسردگی، مانند درمان شناختی رفتاری، همچنین منجر به بهبودی در یک سوم افراد شد. بنابراین، برای درمان افسردگی ماژور باید مجموعه‌ای از درمان‌های دارویی و روانشناختی بسته به میزان مشکل مراجع استفاده شود. اما، اینکه آیا درمان قطعی افسردگی ماژور محقق می‌شود یا خیر با توجه به مراجعان و در گروه‌های سنی مختلف متفاوت است.

طول درمان درمان افسردگی ماژور چقدر است؟

اینکه از کار افتادگی افسردگی ماژور برای افراد چگونه محقق می‌شود و چه مدت زمانی درمان این اختلال به طول می‌انجامد، تا حد زیادی به شرایط مراجع بستگی دارد. اینکه هر مراجع، از چه میزان سواد برخوردار است. تا چه حد به تکنیک‌ها عمل می‌کند. آیا حمایت اجتماعی لازم را دریافت می‌نماید؟ عوامل تدوام بخش مشکل او کنترل شده‌اند یا خیر؟ و موارد دیگر. با این حال، در شرایط مطلوب و با روان درمانی توسط درمانگران آموزش دیده این اختلال در مدت حداقل 3 تا 8 ماه قابل درمان است.

اگر با فرد مبتلا به افسردگی ماژور مواجه هستید، در قدم اول تمام تلاش خود را برای جهت دادن آن‌ها به سمت درمان به کار گیرید. در کنار درمان‌های روانشناختی و دارویی، از نقش حمایت اجتماعی غافل نشوید. بسیاری از افرادی که افسردگی را تجربه کرده‌اند، با حمایت اجتماعی و دریافت توجه از جانب همسر، دوستان، فرزندان و… توانسته‌اند، این چالش را با موفیت پایان دهند. پس به او کمک کنید،

• خواب منظم تری داشته باشد.
• مواد مخدر یا الکل مصرف نکند.
• در شرایط استرس‌زا بیشتر در کنار او باشید.
• مدتی برای رفاه او و کاهش دغدغه‌های او فعال باشید.
• حمایت مالی نیز بسیار اثرگذار است.
• در نهایت، این را بدانید که افراد افسرده از بسیاری از موقعیت‌ها اجتناب می‌کنند. شما مانع از این اجتناب شوید.

در این مقاله دانستیم علائم افسردگی ماژور باید به مدت حداقل دو هفته وجود داشته باشد. همچنین در کارکردهای روزمره فرد اختلال ایجاد کند. برخی از افراد آمادگی بیشتری برای ابتلای به این اختلال دارند. با این حال، این اختلال از طریق درمان‌های دارویی و روانشناختی برای افراد مختلف اثرات مثبت متفاوتی دارد. اگر این نشانه‌ها را احساس می‌کنید، حتماً از همکاران ما در مرکز مشاوره باتابان وقت مشاوره دریافت نمایید. آن‌ها به شما کمک می‌کنند از تنش‌ها و احساسات منفی خود فاصله بگیرید و امورات روزمره خود را باانرژی و آرامش انجام دهید.