رابطه تاکسیک چیست؟ (انواع، علائم، تاثیرات منفی و روش پایان)

زمانی که یک رابطه را آغاز می‌کنیم معمولاً مایلیم مورد حمایت و توجه قرار بگیریم. احساسات ما درک شود. به نوعی، در این رابطه آرامش و پیشرفت را تجربه کنیم. از نظر مشاوره روابط عاطفی یک رابطه سالم، این‌گونه است. همه‌ ابعاد آن از اصول درستی پیروی می‌کنند. البته، ممکن است هر از گاهی اختلاف نظر یا چالش‌های دیگری را هم تجربه کنید. اما، شما معمولاً تصمیم می‌گیرید. درباره مشکلات صحبت می‌کنید و از این همراهی لذت می‌برید. با این حال، همه‌ی روابطی که تشکیل می‌دهیم به این شکل نیست. گاهی، روابط به ما احساس خوبی منتقل نمی‌کنند که از آن به عنوان رابطه تاکسیک یاد می‌شود. آیا می‌دانید رابطه تاکسیک چیست؟

یک رابطه سمی رابطه‌ای است که باعث می‌شود این احساس در شما ایجاد شود که مورد حمایت و توجه قرار نگرفته‌اید. تحقیر شده‌اید. در واقع، این رابطه از نظر احساسی، روانی و حتی جسمی سلامت شما را تهدید می‌کند. به نوعی هر رابطه‌ای که که می‌تواند احساس بدی در شما ایجاد کند، می‌تواند در طول زمان به یک رابطه سمی تبدیل شود. باید بدانیم روابط سمی صرفاً محدود به روابط عاشقانه نیست که حتماً بخواهیم بدانیم چگونه کات کنیم. این روابط می‌توانند در هر زمینه‌ای از جمله روابط کاری، روابط عاطفی و… وجود داشته باشند. بنابراین، این روابط حتی ممکن است در میان اعضای خانواده نیز وجود داشته باشد.

با توجه به معنی رابطه تاکسیک، این رابطه در کدام افراد بیشتر است؟ تحقیقات نشان داده، افرادی که مبتلا به اختلال‌های روانی مانند اختلال دوقطبی، افسردگی شدید و یا حتی تمایلات افسردگی هستند، ممکن است در معرض خطر روابط سمی باشند. زیرا، این افراد نسبت به احساسات منفی حساس‌تر هستند. مثلاً، فردی که اختلال دو قطبی را تجربه می‌کند و در میانه یک دوره مختلط یا افسردگی قرار دارد، احتمال دارد نسبت به دیگران تسلط کمتری بر ثبات عاطفی خود داشته باشد. در نتیجه، این افراد به راحتی تحت تأثیر افراد سمی قرار می‌گیرند. البته، در نظر داشته باشیم که افراد سمی می‌توانند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهند.

وقتی در رابطه با روابط سمی صحبت می‌کنیم و می‌دانیم رابطه تاکسیک چیست، حتماً به دنبال مصداق‌های آن در زندگی روزمره خود هستیم. در نظر داشته باشید، رابطه تاکسیک انواع مختلفی دارد که برخی از مهمترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

هنگامی که فرد مقابل کمالگراست

برخی افراد مدام شکایت می‌کنند. روحیه انتقادگری دارند و دائم از فرد مقابل خود انتقاد می‌کنند. این افراد استانداردهای بسیار بالایی را برای خود و/یا شریک زندگی خود تعیین می‌کنند. به طور کلی، منفی گرایی این افراد یک محیط سمی ایجاد می‌کند. در نتیجه، ممکن است احساس کنید که نمی‌تونید انتظارات شریک خود را برآورده کنید. بنابراین، احساس ناامیدی و زیردستی در وجود شما ایجاد می‌شود.

هنگامی که فرد مقابل سرزنش‌گر است

کسانی که معتقدند هیچ‌گاه اشتباه نمی‌کنند. دائماً دیگران را مورد سرزنش قرار می‌دهند. در واقع، نمی‌توانند تحمل کنند که چیزی تقصیر آن‌ها باشد. این افراد یک رابطه را سمی می‌کنند.

هنگامی که فرد مقابل سلطه‌جو است

افراد سلطه‌جو به شما نشان می‌دهند که معنی رابطه تاکسیک چیست. این افراد، حضور پررنگ و انرژی غالبی دارند. سعی دارند امور را در دست خود بگیرند حتی گاهی این رفتار ناخواسته است. در تعامل با این افراد احساس می‌کنید خواسته‌ها و نیازهای شما نسبت به دیگران پایین‌تر است. در نتیجه، ممکن است مطیع باشید و مدارا کنید تا روابط حفظ شود و این آسیب‌زا است.

هنگامی که فرد مقابل ناامن است

برخی افراد دائماً درباره جذابیت خودشان و یا حتی فرد مقابلشان تأیید می‌خواهند. خودشان را پایین می‌آورند. احساس مطلوبی نسبت به خود ندارند. در نتیجه، شما احساس می‌کنید ناچاراً باید به آن‌ها به صورت مداوم انگیزه بدهید. آیا در چنین رابطه‌ای قرار گرفته‌اید؟

هنگامی که فرد مقابل خودشیفته است

وقتی فرد مقابل دائماً درباره احساسات و توانمندی‌های خود مبالغه می‌کند، بهتر است اطلاعات بیشتری درباره خودشیفتگی به دست آورید.

هنگامی که فرد مقابل رقابتی است

اگر فرد مقابل شما دائماً بر مقایسه‌ی نتایج کارها، میزان پیشرفت یا پسرفت و … تمرکز می‌کند، این رابطه به سمت تاکسیک بودن می‌رود.

هنگامی که یک (یا هر دو) افراد فاقد خودآگاهی هستند

برخی مواقع، افراد نمی‌دانند که نوع تعامل و صحبت آن‌ها چه تأثیر منفی بر اطرافیانشان می‌گذارد. آن‌ها ممکن است ندانند رابطه تاکسیک چیست و به دنبال برقراری روابط سالم‌تر باشند. اما، حتی راه‌های برقراری ارتباط را هم ندانند. در حقیقت، نمی‌توانند نشانه‌های اجتماعی را به اندازه لازم درک کنند و بفهمند که با رفتار آن‌ها دیگران ناراحت می‌شوند یا تحقیر و سرزنش را احساس می‌کنند. خصوصاً این اتفاق در میان همسران رخ می‌دهد. در روانشناسی قهر زن از بروز این رفتارها در تعامل با همسران پیشگیری می‌شود.

وقتی شخصی عمداً دیگران را آزار می دهد

حتی اگر ندانید رابطه تاکسیک یعنی چی، حتما با افرادی مواجه شده‌اید که تعمداً بی‌ادب و آزاردهنده هستند. این افراد در موقعیت‌های مختلف و به شیوه متفاوت با رفتار یا صحبت خود دیگران را آزار می‌دهند. همچنین، ممکن است سعی کنند دیگران را کنترل یا دست‌کاری کنند. طبیعتاً این یک رفتار سمی است. وقتی با این رفتارها مواجه می‌شوید ممکن است به شدت تحت تأثیر قرار بگیرید. بنابراین، باید حتماً از مشاور روابط برای داشتن برخورد مناسب کمک بگیرید.

وقتی فرد مقابل دائماً خیانت می‌کند یا دروغ می‌گوید

برخی رفتارها ماننددروغگویی، خیانت و … وجود دارند که تقریباً برای همه‌ی افراد نامطلوب و ناپسند هستند و در رابطه شما وجود دارند. ممکن است بعد از مدتی متوجه شوید که شریک عاطفی شما دروغ می‌گوید. دروغ می‌تواند در مورد هر چیزی مانند پول، شغل، داستان یا اتفاقی در آن روز در محل کار باشد. شاید این رفتار برای او به عادت تبدیل شده است. این فرد اغلب برای رنجاندن یا صدمه زدن به شما دروغ نمی‌گوید. بلکه، ممکن است در مورد ناامنی‌های درونی خود و یا حتی تصور دیگران نسبت به او باشد. ممکن است احساس کند نیاز به دروغ گفتن دارد تا خودش را بهتر از آنچه که هست نشان دهد. حال اینکه رابطه تاکسیک چیست زمانی مشخص می‌شود که فرد مقابل شما دروغ بگوید و نخواهد رفتار خود را تغییر دهد. همچنین، خیانت هم به رابطه اضافه شود. در این حالت روانشناسی خیانت مرد به زن هشدار می‌دهد که یک عنصر سمی به رابطه اضافه شده است.

اعتیاد به مواد مخدر بر ایجاد روابط سمی مؤثر است

فردی که از الکل یا مواد مخدر سوء استفاده می‌کند ممکن است رفتارهای سمی داشته باشد. دریافت درمان ممکن است به آن‌ها کمک کند تا صفات سمی خود را بهبود بخشند. با این حال، روابطی که به دلیل اعتیاد آسیب دیده است ممکن است به طور کامل ترمیم نشوند.

از کجا متوجه شویم در این روابط سمی قرار داریم؟ واقعیت آن است که فقط شما که در رابطه هستید می‌توانید متوجه تاکسیک بودن آن بشوید. اما، در این شرایط نشانه‌هایی وجود دارد که به شما نشان می‌دهد رابطه تاکسیک یعنی چی و چه مشخصاتی دارد. دکتر کارلا ماری مانلی، نویسنده کتاب «شادی از ترس»، توضیح می‌دهد که بسته به ماهیت رابطه، علائم Toxic می‌تواند ظریف یا بسیار آشکار باشد. این علائم عبارتند از:

حمایت نمی‌شوید

کارابالو می‌گوید: «روابط سالم مبتنی بر تمایل متقابل برای دیدن موفقیت یکدیگر در همه زمینه‌های زندگی است. اما وقتی همه چیز سمی می‌شود، هر دستاوردی تبدیل به یک رقابت می‌شود». بنابراین، در زمانی که با شریک عاطفی خود می‌گذرانید به نیازها و علایق شما توجهی نمی‌شود.

حسادت را تجربه می‌کنید

در حالی که گه‌گاه تجربه کمی حسادت کاملاً خوب است، کارابالو توضیح می‌دهد که اگر حسادت شما را از فکر مثبت در مورد موفقیت‌های شریک‌تان باز دارد، می‌تواند به مشکل در رابطه تبدیل شود.

رفتارهای شما کنترل می‌شود

اگر فرد مقابل معمولاً از شما در این باره سؤال می‌پرسد که کجا هستید؟ چه کاری انجام می‌دهید؟ چه زمانی رفتید؟ و همچنین؛ زمانی که شما بلافاصله به پیام‌های متنی پاسخ نمی‌دهید، عصبانی می‌شود یا می‌رنجد، نشان از سمی بودن رابطه دارد. بنابراین، باید نحوه برخورد با شوهر پارانوئید را بدانید.

 شرایط شما را می‌رنجاند

کارابالو معتقد است: «ناامیدی و رنجش می‌تواند در گذر زمان ایجاد شود و یک شکاف کوچک را به شکاف بزرگ و عمیق تبدیل کند». بنابراین، افراد باید به شیوه صحیح خواسته‌ها و انتظاراتشان را بیان کنند. در غیر این صورت، رنجیدن مداوم یکی از نشانه‌هایی است که می‌تواند به ما نشان دهد رابطه تاکسیک چیست.

دروغگویی در این رابطه وجود دارد

در یک رابطه فرقی نمی‌کند که کدام یک دروغ می‌گویید. در هر حال، اگر برای ندادن پاسخ درست بهانه‌های مختلف می‌آورید، بدانید که این رابطه سمی می‌شود.

بی‌احترامی وجود دارد

بسیار مهم است که ما برای فرد مقابل خود ارزش قائل شویم و این موضوع را در رفتارهایمان نشان دهیم. مثلاً، در ساعت رسیدن به قرار، انجام دادن کارهایی که درباره آن‌ها صحبت کرده‌ایم و … بارز باشد. اگر بی‌احترامی مداوم باشد رابطه شما را تهدید می‌کند. شاید ندانیم چرا مردان بعد از رابطه سرد میشوند. بنابراین، با مشاهده چنین رفتارهایی در فرد مقابل باید درباره آن‌ها صحبت کنیم تا به چالش بزرگتر تبدیل نشود.

پایبندی به قرارهای مالی وجود ندارد

شامل مواردی می‌شود که برای امورات مالی با فرد مقابل توافق کرده‌اید. اما، به این توافق پایبند نیست. بنابراین، ادامه این روند باید جدی گرفته شود.

استرس مداوم را تجربه می‌کنید

زندگی با ناملایمات بسیاری مانند مرگ، بیماری و … همراه است که استرس و خستگی روانی زیادی با خود به همراه دارند. اگر نتوانیم میان خود و این فرسودگی فاصله ایجاد کنیم، روابط ما آسیب می‌بینند.

نیازهای شما دیده نمی‌شود

دکتر کاتالینا لاوسین، روانشناس بالینی، می‌گوید که همراهی با هر کاری که شریک زندگی شما می‌خواهد انجام دهد، حتی اگر برخلاف میل یا سطح راحتی شما باشد، نشانه‌ای مطمئن از سمی بودن رابطه است.

از خود مراقبت نمی‌کنید

اگر برای رسیدگی به خودتان با مخالفت شریک زندگیتان مواجه می‌شوید، حتماً به زنگ خطر آن توجه کنید.

روابط شما با دیگران کاهش یافته است

یک رابطه سمی باعث کم شدن روابط شما با خانواده، دوستان و … می‌شود.

پس از خواندن و شناسایی برخی از الگوهای رابطه سمی، ممکن است تعجب کنید که آیا می‌توانید تغییر کنید؟ آیا شریک زندگی شما می‌تواند تغییر کند یا اینکه آیا باید راه خود را از هم جدا کنید؟ در حالی که هیچ پاسخ آسان یا سریعی به این موضوع وجود ندارد و با یقین نمی‌توان گفت که از چه مردانی باید طلاق گرفت؟ اما، افراد در صورت تمایل می‌توانند تغییر کنند. شما نمی‌توانید کسی را که حتی نمی‌داند چه چیزی را باید تغییر دهد اصلاح کنید. پس، به یاد داشته باشید که اصلاح روابط به تلاش هر دو نفر نیاز دارند و هر دو نفر باید با هم کار کنند تا آن را سالم، شاد و پایدار کنند. در این زمینه با تخصصان حرفه‌ای روابط در مرکز باتابان در ارتباط باشید. زیرا، ارتباط خوب کلید رفع یک رابطه سمی است.

افزایش اطلاعات درباره رابطه تاکسیک به ما نشان می‌دهد که این روابط،

• چالش‌های میان افراد را افزایش می‌دهد.
• باعث ایجاد و یا بالفعل شدن مشکلات روانی مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی و … می‌شود.
• شادی و نشاط افراد را کاهش می‌دهد.
• ممکن است در سایر زمینه‌ها نیز مشکل ایجاد کند.
• همچنین، افراد نمی‌توانند همانند گذشته از خود مراقبت کنند و فعالیت‌های معمول خود را نیز با کیفیت انجام دهند.

آیا شما یک رابطه سمی را تجربه می‌کنید؟ از چه راهکاری برای مقابله با آن استفاده کرده‌اید؟

اگر سعی کرده‌اید رابطه خود را اصلاح کنید اما، فرد مقابل همراهی نمی‌کند و این موضوع به سلامت روان شما آسیب می‌زند، بهتر است این رابطه را ترک کنید. نحوه پایان دادن به رابطه به موقعیت شما و میزان احساس امنیت شما بستگی دارد. توصیه مشاوران روابط عاطفی این است که حتماً در ابتدا با یک متخصص صحبت کنید. سپس با نظر او مراحل جدایی و خروج از رابطه تاکسیک را طی کنید. فراموش نکنید، مهمترین هدف حفظ سلامت جسمی و روانی شماست. به همین خاطر، حتی پیش از مراجعه به متخصص نیز می‌توانید تمرینات خود مراقبتی را آغاز کنید.

در این مقاله دانستیم که رابطه تاکسیک چیست و چه نشانه‌هایی دارد. در واقع، افرادی که در این رابطه قرار دارند احساس ناخوشایندی دارند که با بررسی انواع آن قابل شناسایی است. از طرفی، دوام این شرایط می‌تواند آسیب جدی به فرد وارد کند. پس، اگر این شرایط قابل تغییر است، می‌توان از مشاوران مرکز باتابان برای اصلاح آن کمک گرفت. در غیر این صورت و خصوصاً در میان زوجین متخصصین مشاوره طلاق در مرکز باتابان می‌توانند در خدمت باشند؛ تا بدون آسیب جدی به این رابطه پایان داده شود.