چرا باید به دیگران کمک کنیم؟ (فواید، دلایل عوامل اثربخش)

ما انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستیم. در واقع، یکی از نیازهای اصلی ما، نیاز به ارتباط با دیگران و حفظ روابط اجتماعی است. از طرفی، کمک کردن به عنوان یکی از راه‌های بسیار مهم و کاربردی برای تعامل با دیگران در مشاوره زندگی معرفی می‌شود. همچنین، کمک کردن به نوعی منعکس کننده میزان محبت بین افراد نیز هست. بنابراین، در روابط صمیمی معمولاً بیشترین کمک و فداکاری رخ می‌دهد. به طور کلی، اگر مایلید در این زمینه که چرا باید به دیگران کمک کنیم؟ اطلاعات بیشتری به دست آورید، دقایقی از وقت خود را به خواندن این مقاله اختصاص دهید.

روان‌شناسان اجتماعی، مدت زیادی به پژوهش در رابطه با انگیزه افراد برای کمک به یکدیگر پرداختند. در نتیجه، رفتار جامعه پسند یا همان کمک کردن به دیگران جزء جذاب‌ترین موضوعات روان‌شناسی اجتماعی قرار گرفت. چون، در این نوع رفتار ما به دیگران کمک می‌کنیم بدون اینکه هیچ سود مستقیمی دریافت کنیم. حتی، ممکن است این کمک در لحظه برای ما خطراتی نیز داشته باشد. با این حال، همه‌ی ما علاقه‌مندیم راهکاری برای اینکه چگونه پیش همه عزیز باشیم؟ بیابیم. کمک کردن و توجه به دیگران می‌تواند ما را به این هدف نزدیک‌تر کند. از طرفی، باید بدانیم برخی عوامل بر نحوه و میزان کمک ما مؤثرند.

عوامل مؤثر بر کمک کردن به دیگران

جالب است بدانید رفتار کمک کردن در افراد مختلف متفاوت است. شاید به طور مستقیم متوجه این موضوع نشده باشیم، اما، برخی شرایط می‌توانند ما را برای کمک کردن ترغیب کنند. مانند:

• کمک کردن به کسانی که دوستشان داریم.

پوشیده نیست که همه‌ی ما به کسانی که دوستشان داریم، بیشتر کمک می‌کنیم. همچنین، در این لحظه به ذهن خود نیز اجازه نمی‌دهیم که این دغدغه را مطرح کند که چرا باید به دیگران کمک کنیم؟ و این یک اصل تأیید شده در علت‌یابی رفتارهای اجتماعی است.

• کمک کردن به کسانی که از ما تقلید می‌کنند.

نتایج تحقیقات در این زمینه بسیار جالب است. در واقع، زمانی که ما می‌خواهیم به دیگران کمک کنیم، افرادی که مشابهت بیشتری با ما دارند، به احتمال زیاد شانس بیشتری برای دریافت کمک دارند.

• کمک کردن به کسانی که مسئول مشکل خود نیستند.

براساس تحقیقات واینر (1980)، اگر فردی در ایجاد مشکل خود نقش داشته باشد، ما برای کمک کردن به او به میزان کمتری شتاب می‌کنیم. به عنوان مثال، والدینی که رفتار درستی با فرزند خود نداشته‌اند. اما، اکنون می‌خواهند بدانند چگونه فرزند صالح داشته باشیم؟ ممکن است کمتر از والدین دیگر حمایت دریافت کنند.

• مشاهده‌ی افرادی که به دیگران کمک می‌کنند.

موارد متعددی پیش آمده که یک فرد مستمند از شما درخواست پول یا .. داشته است. ناگاه با خود فکر می‌کنید که چرا باید به دیگران کمک کنیم؟ با این حال، اگر فرد دیگری در همان لحظه خدمتی به او برساند شما نیز ترغیب می‌شوید. بنابراین، مشاهده‌ی الگو احتمال رفتار کمک کردن را افزایش می‌دهد.

• هیجان‌های مثبت و منفی

ما فکر می‌کنیم که زمانی که هیجانات مثبت زیادتر باشند و خلق بهتری داشته باشیم، بیشتر به دیگران کمک می‌کنیم. از طرفی، زمانی که بی‌حوصله و بی‌انرژی هستیم می‌گوییم چرا باید به دیگران کمک کنیم؟ در حالی که، نتایج تحقیقات نشان می‌دهد زمانی که ما در حالت بدخلقی و یک هیجان منفی قرار داریم، برای رهایی از این حال بیشتر ممکن است به دیگران کمک کنیم.

بنابراین، کمک کردن یک رفتار ساده نیست. زمانی که به دغدغه درونی خود که چرا باید به دیگران کمک کنیم؟ توجه می‌کنیم و در صدد دست گیری دیگران هستیم، ممکن است برخی عوامل ما را از کمک کردن منصرف کنند. با این حال، کمک کردن فواید زیادی دارد که می‌تواند تصمیم ما را تغییر دهد.

فواید کمک کردن به دیگران

زمانی که یک حادثه مهم در خیابان اتفاق می‌افتد، حتماً با افرادی مواجه شده‌اید که بی‌دغدغه از کنار آن می‌گذرند. یا با گفتن این جمله که، بهتر است خودمان را درگیر نکنیم، قصد دارند عذاب وجدان خود را کاهش دهند. در واقع، این افراد از مزایای کمک کردن به دیگران آگاهند اما گاهی اعتماد به نفس لازم برای درگیر شدن در شرایط ندارند. زیرا، فطرت طبیعی انسان تمایل دارد که به دیگران کمک کند. اما، برخی موانع در درون فرد مانع از اقدام به موقع می‌شود. اگر در چنین شرایطی قرار دارید، راهکارهایی وجود دارد که به ما کمک می‌کند تا دریابیم چگونه عزت نفس خود را بسازیم.

به طور کلی، همه‌ی ما می‌دانیم که کمک کردن به دیگران اثرات مثبت نیز دارد. اما، ممکن است اطلاعات اندکی در این زمینه داشته باشیم. بنابراین باید بدانیم کمک به دیگران،

• دامنه روابط اجتماعی ما را گسترده‌تر می‌کند.
• هیجانات مثبت بیشتری با خود به همراه دارد.
• با مشکلات خلقی (اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و….) کمتر همراه است.
• اگر به موقع رخ دهد، عزت نفس را افزایش می‌دهد.
• حمایت اجتماعی بیشتر برای ما به ارمغان می‌آورد.
• چنانچه بی‌چشم داشت باشد، اجر معنوی دارد.
• باعث می‌شود مشکلات دیگران را بهتر درک کنیم.
• مهارت حل مسئله را در ما تقویت می‌کند.
• می‌تواند نکات تربیتی و آموزنده انتقال دهد.
• با افزایش هورمون‌های شادی، خلق ما را بالا می‌برد. در نتیجه، سلامت جسمی ما را افزایش می‌دهد.
• احساس مثبت نسبت به خود در ما ایجاد می‌کند.
• در بهبود فضای کلی جامعه و ترویج این رفتار مؤثر است.
• برای دل بریدن از تعلقات مادی دنیوی بسیار کاربرد است.
• و …

لازم به یادآوری است که برای اینکه کمک کردن به دیگران بیشترین فایده را در برداشته باشد باید،

1. خالصانه و بدون چشم داشت باشد.
2. متناسب با نیاز فرد باشد.
3. در صورت لزوم، از استعدادها و توانایی‌های خود در این مسیر استفاده کنیم.

دانستیم که کمک کردن یک رفتار جامعه پسند است که به دلیل فواید بسیار زیاد آن توانسته نگاه‌های زیادی را به سمت خود جلب کند. از طرفی، این رفتار تابع عوامل مختلفی است. بنابراین، زمانی که تصمیم می‌گیریم به دیگران کمک کنیم، ممکن است برخی عوامل مانند میزان آشنایی، محبت، هیجانات و … در تصمیم ما تغییر ایجاد کنند. با این حال، اگر با فواید و نحوه کمک کردن آشنایی داشته باشیم، در درجه اول برای تغییر خلق خود به سمت آن کشیده می‌شویم. در نتیجه، با مشاهده اثرات مثبت آن به ادامه دادن این رفتار راغب می‌شویم.