چرا فرزندم مشق نمی‌نویسد؟ (بهترین تکنیک و راه حل‌ها)

من مشق­‌هایم را نمی­‌نویسم، من بلدم نیازی ندارم دوباره بخوانم، خسته شدم، اصلا دیگر دوست ندارم به مدرسه برم، چرا من باید اینقدر مشق بنویسم؟ می­‌خواهم بروم با دوستانم بازی کنم، به مدرسه نمی‌روم چون مشق­‌هایم را ننوشتم و خانم معلم دعوایم می­‌کند! اگر شما فرزند مدرسه‌­ای دارید احتمالا کم و بیش این شکایت­‌ها را از فرزند خود شنیده‌­اید. در واقع بسیاری از والدینی که کودک آن‌ها به تازگی به مدرسه رفته است با این چالش­‌ها مواجه هستند و می‌­گویند چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد؟ و برخی از والدین نگران و آشفته می­‌شوند و فکر می­‌کنند فرزند آن­ها مشکل جدی دارد و با خود می­‌گویند کودک من نمی­‌تواند پیشرفت کند و به درجات بالای تحصیلی برسد!

در صورتی که مشکل مشق ننوشتن کودکان در سال­‌های اول دبستان طبیعی است و تا زمانی که بتوانند با مدرسه و شرایط جدید سازگار شوند کمی زمان می­‌برد. البته این بدین معنا نیست که شما مسئله مشق ننوشتن فرزند خود را نادیده بگیرید و گمان کنید خودبه‌­خود حل می­شود! شما باید در این دوران کنار فرزند خود باشید و با همراهی معلم و مشاور مدرسه به او کمک کنید تا با شرایط جدید سازگار شود و مسئولیت‌­پذیری را یاد بگیرد. اما اگر به دنبال پاسخ این سوال هستید که چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد؟ این سوال تنها یک پاسخ ندارد!

مادری که کودک کلاس اولی دارد این سوال را مطرح نمودند که فرزند اولم از همان ابتدا خودش مشق‌­هایش را می­‌نوشت، اما فرزند دومم برای نوشتن یک صفحه تکلیف مرا به ستوه در می­‌آورد! من واقعا حیرانم که چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد؟ چرا اینقدر با خواهرش متفاوت است؟ مگه ما چیزی براش کم گذاشتیم؟

مشق ننوشتن کودکان دلیل مختلفی دارد که برای حل این مشکل ابتدا باید علت آن را مشخص کنید. علاوه بر این، حتما به این نکته توجه داشته باشید که فرزندان شما، شخصیت آن­‌ها و موقعیتی که در آن پرورش یافته‌­اند متفاوت است، لذا فرزندان خود را مقایسه نکنید. انجام تکالیف مدرسه یکی از عادت­‌های خوبی است که پایه­‌های آن در هفت سال اول تولد ایجاد می­­شود. زمانی که شما نظم و مسئولیت‌‌پذیری را به فرزند خود آموزش می­‌دهید. کودکی که به گونه‌­ای تربیت شده است تا برخی از فعالیت‌­ها را در خانه بر عهده بگیرد، مستقل باشد، انتخاب کند، تصمیم‌­گیری نماید و با پیامد­های عمل خود مواجهه شود کمتر احتمال می­‌رود در دوران مدرسه بدون دلیل منطقی از مشق نوشتن اجتناب کند. لذا اگر به دنبال این است که چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد ابتدا نگاهی اجمالی به شیوه تربیتی خود بیندازید.

از جمله علل مشق ننوشتن کودکان در ذیل مورد بحث قرار می­‌گیرد:

مشکلات جسمی و حرکتی

یکی از دلایلی که ممکن است باعث شود کودکان تکالیف مدرسه خود را انجام ندهند مسائل و مشکلات جسمی حرکتی است؛ اگر فرزند شما مشکل بینایی داشته باشد و در کلاس درس تخته را خوب نبیند و خجالت بکشد از معلم خود بپرسد ممکن است نتواند تکالیف خود را انجام دهد. کودکی که نمی‌تواند مداد را خوب در دست بگیرد و هنگام نوشتن، دستش خیلی اذیت می‌­شود و بعد از مدتی دیگر علاقه‌­ای به نوشتن مشق‌­ها و تکالیف مدرسه خود ندارد! و بسیاری از مشکلات جسمی و حرکتی دیگر که ممکن است پاسخ سوال چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد را بدهد.

محیط و شرایط نامناسب

محیط و شرایط نامناسب باعث عدم تمایل کودک برای مشق نوشتن می­‌شود؛ اگر فرزند شما در شرایط ناآرام و سخت باشد مشق نوشتن برایش راحت نیست. مکانی که شلوغ است، صدای تلویزیون می­‌آید، محل عبور و مرور است و یا میز و صندلی کودک مناسب نیست، مکان ناآرام و نامناسبی برای مشق نوشتن است.

بی‌­مسئولیتی و بی­‌نظمی

اگر فرزند خود را بانظم و مسئولیت‌­پذیر بارنیاورده باشیم؛ او یاد نگرفته است که برای انجام وظایف خود برنامه‌­ریزی نماید. کودکی که به مادر خود می­گوید “من تکالیف ریاضی‌­ام را انجام میدهم بعد میروم یک کوچولو بازی می­کنم دوباره می‌آیم تکالیف فارسی خود را انجام می‌دهم” مسئولیت­‌پذیری و برنامه‌­ریزی را یاد گرفته است اما کودکی که تا از مدرسه می­‌آید به بازی می­رود و برای تکالیف مدرسه خود وقت نمی‌­­گذارد یاد نگرفته است مسئولیت پذیر باشد. خوشبختانه رفتارهای انسان­‌ها را با یادگیری­‌های جدید می­توان تغییر داد، لذا به خود استرس ندهید و از همین حالا شروع کنید!

اختلالات و مشکلات یادگیری

چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد؟ سوالی که پاسخ­‌های متعددی دارد؛ یکی از پاسخ‌­ها این است که ممکن است فرزند شما مشکلات یادگیری و یا اختلالاتی همچون بیش فعالی داشته باشد، البته توجه نمایید که شما نمی­توانید اختلالات را تشخیص دهید لذا بیهوده روی فرزند خود برچسب نگذارید و تصمیم­‌گیری در این باره را به مخصص بسپارید. در بسیاری از موارد با گذشت مدت زمان اندکی و با سازگاری کودک با شرایط جدید و افزایش مسئولیت­‌پذیری، مشکل مشق نوشتن کودک حل می­شود.

اهمال‌­کاری و تنبلی

یکی دیگر پاسخ­‌هایی که می‌­توان به سوال چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد داد این است که شاید فرزند شما اهمال­‌کار باشد؛ دانش آموزانی که مطالعه یا انجام تکالیف را تا لحظه آخر به تاخیر می‌­اندازند یا مدام بهانه زیاد بودن مشق‌ها، سخت بودن آن­‌ها، یاد نگرفتن مطالب به علت بد توضیح دادن معلم و شلوغی کلاس را دارند دانش­‌آموز اهمال­‌کار تلقی می­‌شوند. از جمله علل اهمال­‌کاری عبارت است از: کمال­‌گرایی، بی‌­برنامه بودن، بی­‌مسئولیتی، دوستی­‌های نامناسب و… .

مشق ننوشتن کودکان ممکن است علت­‌های مختلفی داشته باشد و در مواردی چندین علل ممکن است دست به دست هم دهند و تمایل کودک شما به انجام تکالیف مدرسه را از بین ببرند. برای اینکه به کودک خود کمک کنیم ابتدا باید علت­‌یابی کنیم و اگر خود نتوانستیم علت مشق ننوشتن فرزند خود را پیدا کنیم به کمک روانشناسی کودکان به سمت حل کردن مشکل برویم. زیرا راهکارهای مقابله با مشکل مشق ننوشتن بچه­‌ها با توجه به هر یک از این علت‌­ها متفاوت است. اما به طور کلی از جمله راهکارهای مقابله با مشکل مشق ننوشتن کودکان عبارت است از:

موانع و ابهامات اولیه شروع مشق را برطرف کنید

گاهی آغاز انجام تکلیف برای کودک سخت زیرا اضطراب دارد، نمی­‌داند تکلیف خود را چه طور انجام دهد و یا اینکه فکر می‌­کند هر چه قدر هم که بنویسد و وقت بگذارد مشق­‌هایش تمام نمی­‌شود. سعی کنید ابهامات او را برطرف کنید، به او آرامش بدهید و تکلیف را به قسمت­‌های کوچک­تر تقسیم کنید تا اضطراب او کم­تر شود. اگر در ابتدا فوت‌­و­فن انجام تکالیف و برنامه‌­ریزی را به فرزند خود یاد بدهید اضطراب شروع در او کاهش می‌یابد.

مکان مشخصی را برای مشق نوشتن مشخص کنید

با در نظر گرفتن محیط و اندازه خانه خود، و امکاناتی که در اختیار دارید مکان مشخصی را برای مشق نوشتن کودک معین کنید. این مکان می­تواند یک اتاق شخصی، میز در آشپزخانه و یا حتی نشیمن باشد، اما باید ثابت باشد. توجه نمایید که مکان مشق نوشتن کودک نباید جایی باشد که محرک­‌های زیادی برای حواس­‌پر‌تی او وجود دارد. مثلا تصور کنید کودک شما جلوی تلویزیونی که برنامه مورد علاقه او را پخش می­‌کند مشق می‌­نویسد، در این شرایط چه قدر به انجام تکلیف خود توجه دارد؟

زمان مشخصی را برای مشق نوشتن تعیین نمایید

فکر کنید امشب مهمان دارید و بچه­‌ها دارند بازی می­‌کنند اما شما به فرزند خود می­‌گویید برو مشق­‌هایت را بنویس، یا اینکه همه اعضای خانواده برای شب­‌نشینی دور هم نشسته‌­اید اما کودک باید تنها در اتاق، مشق بنویسد! اگر می­‌خواهید پاسخ دیگری برای این سوال که چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد بیابید ببینید که چه زمان‌­هایی را برای مشق نوشتن فرزند خود در نظر گرفته­‌اید؟

براساس برنامه زمانی خانواده، زمان مشخصی را برای مشق نوشتن فرزند خود در نظر بگیرید؛ مثلا زمانی که خود مشغول مطالعه هستید، خواهر بزرگ­ترش در حال مشق نوشتن است، پدر دارد روی پروژه‌­اش کار می­کند و… برای مشق نوشتن کودک در نظر بگیرید، به گونه‌­ای که با خود نگوید بقیه در حال خوش­‌گذراندن و استراحت هستند اما من باید مشق بنویسم!

مشق نوشتن را با فعالیت‌­های جذاب همراه کنید

به ویژه برای برخی از بچه­‌های کلاس اولی مشق نوشتن کار سخت و نامطلوبی است؛ شما می­‌توانید مشق نوشتن را با فعالیت‌­های جذاب همراه نمایید تا به تدریج کودک شما به مشق نوشتن علاقه‌مند شود. مثلا دور هم مطالعه تکالیف را انجام دادن، بازی بعد از مشق نوشتن، خنده، شوخی و توجه والدین به کودک می­‌تواند مشق نوشتن را برای کودک جذاب کند. نکته مهمی که باید مورد توجه قرار دهید این است که این همراهی نباید مداوم و همیشگی باشد زیرا باعث وابستگی کودک می­‌شود و ممکن است وقتی شما نباشید دیگر مشق­‌های خود را انجام ندهد.

تنها اشتباهات را نبینید

اگر هر دفعه که کودک تکالیف خود را انجام می‌­دهد تنها اشتباهات و خطاهای او را ببینید و مدام به او بگویید که درستش کند اعتماد به نفس او تضعیف می‌­شود و دیگر علاقه ای به مشق نوشتن ندارد. سعی کنید او را تحسین کنید و اشتباهات او را غیر مستقیم و بدون سرزنش به او نشان دهید و کمک کنید تا آن­‌ها را درست کند.

تکالیف شما نیست، بسپارید به بچه‌­ها

به یک­باره مسئولیت دادن به بچه‌­ها کار سختی است مخصوصا اگر این مسئولیت، وظیفه‌­ای باشد که عدم انجام آن پیامدهای آنی و محسوس به دنبال دارد. اما در هر صورت این تکالیف فرزند شماست و او به تدریج باید مسئولیت‌­پذیری را یاد بگیرد. اگر شما از آن دسته والدین می‌­باشید که نگران هستید چرا فرزندم مشق نمی‌­نویسد؟ حواستان باشد که این مسئولیت را از روی دوش فرزند خود برندارید؛ سعی کنید در کنار او باشید، شرایط مناسب را برای او فراهم کنید، او را تشویق کنید، برنامه­‌ریزی و مدیریت زمان را به او یاد بدهید تا به تدریج مسئولیت‌­پذیری را یاد بگیرد و خود را انجام با اختیار و برنامه‌­ریزی خود مشق­‌ها و تکالیف مدرسه دهد.

• حفظ رابطه شما با فرزندتان اولویت دارد.
• فرزند خود را سرزنش و تحقیر نکنید.
• کمی زمان می­‌برد تا فرزند شما به مشق نوشتن عادت کند، لذا صبور باشید.
• فرزند شما منحصربه‌­فرد است؛ او را با هیچ کس دیگری حتی خواهر و برادرهایش مقایسه نکنید.
• شکایت فرزند خود را به مدرسه نکنید.
• برای فرزند خود والدین مقتدر، مهربان و دلسوز باشید.
• گاهی بگذارید فرزند شما با پیامدهای مشق ننوشتن خود مواجه شود.
• شرایط کلاس درس و مدرسه را بررسی نمایید.
• از مدرسه و معلم جلوی کودک شکایت نکنید.
• تکالیف باید متناسب با توان کودکان باشد.

چرا فرزندم مشق نمی‌­نویسد؟ سوالی است که بسیاری از والدین به دنبال پاسخ آن هستند. مشکل مشق ننوشتن بچه‌­ها از عوامل مختلفی سرچشمه می­‌گیرد؛ برای مقابله با مشکل مشق ننوشتن بچه‌­ها ابتدا باید علت‌­یابی کرد و سپس متناسب با آن، برای حل مشکل اقدام نمود. نامناسب بودن شرایط و موقعیت انجام تکلیف، عدم مسئولیت‌­پذیری، اهمال­‌کاری، اختلالات و مشکلات یادگیری، مشکلات جسمی و حرکتی نمونه‌ه­ایی از پاسخ­‌هایی است که می­‌توان به سوال چرا فرزندم مشق نمی­‌نویسد؟ داد. پس از کشف علل و موانع مشق ننوشتن کودکان می­‌توانید با کمک مشاوره کودک برای حل آن اقدام نمایید. نکته مهمی که باید مدنظر قرار دهید این است که حفظ رابطه شما با فرزندتان اولویت دارد لذا برای کمک به فرزند خود والدین مقتدر و مهربانی باشید که سلامتی جسم، روح و روان فرزندشان اولویت دارد.