فرق تراپیست و روانشناس (تفاوت ها + به کدام مراجعه کنم؟)

حتماً این چالش برای شما هم ایجاد شده است که در مواجهه با هیجانات منفی خود نمی‌دانید به روانشناس مراجعه کنید یا تراپیست؟ همچنین، مایلید از برخی جنبه‌های شخصیتی خود اطلاعات بیشتری به دست آورید. اما، عملکرد متخصصان هر حیطه بهداشت روان برای شما روشن نیست. در نتیجه، مایلید بدانید فرق تراپیست و روانشناس چیست؟ و هر کدام چه خدماتی ارائه می‌دهند؟ در این مقاله قصد داریم به مهم‌ترین تفاوت‌های این متخصصان بپردازیم.

فعالیت‌های متخصصان سلامت روان با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند و به نوعی، هر کدام به بخشی از مشکلات تهدید کننده سلامت روان می‌پردازند. با این حال، اهداف مشترک آن‌ها بیشتر است. در واقع، روانشناس و تراپیست هر دو تلاش می‌کنند تا با کمک مراجع، زندگی او را بهبود دهند و در برخی جنبه‌های آن تغییراتی به‌وجود آورند. به طور کلی، از فاصله‌ی میان پریشانی تا سلامت روانشناختی کم کنند. در نتیجه، هر فردی بتواند یک زندگی ایده‌آل، به دور از انواع تنش‌ها، پویا و همراه با آرامش درونی داشته باشد.

برای تحقق این اهداف، به تخصص‌های مختلفی نیاز است. زیرا، افراد در سطوح مختلفی از مشکلات روانی قرار دارند. گاهی یک فرد صرفاً با اضطراب‌های خفیف مواجه است و مایل است با کاهش این تنش از راه مشاوره فردی به زندگی طبیعی خود ادامه دهد. از طرفی، فرد دیگری با اضطراب فراگیر و مزمن دست و پنجه نرم می‌کند. بنابراین، باید با طی کردن دوره‌های درمانی تخصصی و با ریشه‌یابی دقیق آسیب به سطح کارکرد معقول خود بازگردد. به نظر شما در کدام شرایط باید به روانشناس مراجعه کنیم؟ آیا درست است که کار تراپیست‌ها پیچیده‌تر است؟ در کنار شما هستیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که فرق تراپیست با روانشناس چیست؟

نوع تحصیلات

یک فرق تراپیست و روانشناس در تحصیلات آنان است. افرادی که به عنوان روانشناس تلقی می‌شوند دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری در یکی از شاخه‌های روانشناسی مانند عمومی، تربیتی و … هستند. هر چند که برخی از مشاوران با مدرک کارشناسی روانشناسی نیز به فعالیت می‌پردازند. از طرفی، تراپیست‌ها در زمینه روانشناسی بالینی، مشاوره خانواده، روانپزشکی، مددکاری اجتماعی و … دارای مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا هستند. بنابراین، تراپیست‌ها باید در رشته‌هایی تحصیل کنند که آن‌ها را برای انجام فعالیت‌های درمانی متبحر کند. البته، برخی روانشناسان نیز می‌توانند با گذراندن دوره‌های تخصصی بالینی و مشاوره‌ای مهارت‌های لازم را به دست آورند. همچنین، در فعالیت‌های کارآموزی نیز شرکت کنند. در نهایت، در کنار روانپزشکان یا در کلینیک‌های روانشناسی خدمات درمانی متنوع‌تر ارائه دهند.

نوع فعالیت

فرق تراپیست با روانشناس در نوع فعالیت آن‌ها نیز به وضوح مشخص است. روانشناسان متخصصانی هستند که معمولاً با افراد نابهنجار یا کسانی که ناسازگاری‌های خفیفی داشته باشند کار می‌کنند. این فعالیت به صورت مشاوره فردی یا گروهی انجام می‌شود. ابزار اصلی سنجش آن‌ها معمولاً مصاحبه است. البته، از برخی آزمون‌ها مانند آزمون‌های شخصیت، سنجش توانایی، رغبت و استعداد شغلی نیز استفاده می‌کنند. بنابراین، کار اصلی روانشناسان پیشگیری، مشورت، تنظیم برنامه‌های امدادی و مشاوره است.

از طرفی، تراپیست معمولاً به افرادی گفته می‌شود که با مشکلات پیچیده سلامت روان و انواع اختلالات روانی کار می‌کنند. در نتیجه، این شاخه به حرفه‌ای تبدیل شده که به صورت وسیع به اختلالات روانی از افسردگی اساسی تا اسکیزوفرنی می‌پردازد. فعالیت اصلی یک تراپیست همانطور که از نام آن پیداست، روان درمانی است. در واقع، هم روانشناس و هم تراپیست برای رسیدن به مقاصد درمانی خود به سنجش وضعیت مراجع از طریق انجام مصاحبه و برخی آزمون‌های روانی دقیق می‌پردازند. در نتیجه، از این اطلاعات برای رسیدن به تشخیص درست و طراحی یک پروتکل درمانی مناسب استفاده می‌کنند. با این حال، فرق تراپیست و روانشناس در نوع خدمات روان درمانی است.

تراپیست‌ها با انواع رویکردهای درمانی و طرح درمانی‌های مبتنی بر آن‌ها مانند،

1. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
2. درمان شناختی رفتاری (CBT)
3. درمان مبتنی بر ذهنی سازی (MBT)
4. و …. سر و کار دارند.

در واقع، برای درمان اختلالات از یک یا چند رویکرد درمانی خاص و فنون برگرفته از آن استفاده می‌کنند. در نتیجه، یک تراپیست با نوع درمانی که به کار می‌برد مثلا درمانگر CBT شناخته می‌شود. اما، روانشناسان با پروتکل‌های درمانی تا این حد درگیر نیستند. آن‌ها می‌توانند نکاتی را به مراجع آموزش دهند تا با استفاده از آن‌ها زندگی بهتری داشته باشند. در نتیجه، آموزش مهارت‌های زندگی، سنجش رغبت‌ها، پیشگیری از بروز آسیب‌ و … فعالیت‌هایی است که یک روانشناس انجام می‌دهد و به طرح درمان طولانی مدت نیاز ندارد.

 همچنین، فرق تراپیست با روانشناس در تدریس و پژوهش نیز مشخص است. روانشناسان به بحث تدریس در دانشگاه‌ها و … همچنین، انجام کارهای تحقیقاتی نیز می‌پردازند و جزء فعالیت‌های اصلی آن‌ها محسوب می‌شود. اما، برای یک تراپیست فعالیت اصلی درمان است. در نتیجه، سایر کارها در اولویت بعد قرار می‌گیرند.

جلسات درمان

در جلسات درمان روانشناسان بر مشکلات و حالات زمان فعلی بیمار تمرکز می‌شود. در واقع، احساس مراجع در زمان حال می‌تواند به روانشناس کمک کند تا به میزان تأثیر این احساسات در سلامت روانشناختی فرد پی ببرد. در نهایت، با تکنیک‌های مناسب به دنبال تغییر و کنترل شرایط او باشد. اما، در جلسات تراپیست‌ها به مشکلاتی پرداخته می‌شود که ریشه آن‌ها در گذشته فرد است. مثلاً برخی حالات افسردگی مانند غم و اندوه که مدت‌ها پیش ایجاد شده است. در نتیجه، با بررسی‌های تراپیست مشخص می‌شود که یک سوگ آغازگر آن بوده است. بنابراین، تراپیست از جلسات درمان طولانی‌تر برای ریشه‌یابی و حل مشکل استفاده می‌کند.

با دریافت شناخت بیشتر درباره فعالیت این متخصصان، فرق تراپیست و روانشناس تا حدی مشخص می‌شود. در واقع، تراپیست‌ها با آسیب‌شناسی روانی، مطالعه دقیق اختلالات و درمان آن‌ها کار می‌کنند. اما، روانشناسان به به بیماران یا مراجعان کمک می‌کنند تا استرس‌های عاطفی، اجتماعی و فیزیکی زندگی خود را برطرف کنند. در حقیقت، اگر با افسردگی‌، اضطراب‌های شدید، حملات پنیک و … درگیر هستید، رجوع به تراپیست را در اولویت قرار دهید. در چنین شرایطی اگر به مصرف دارو نیز نیاز داشته باشید، توسط تراپیست به روانپزشک ارجاع داده می‌شوید.

از طرفی، اگر از اعتماد به نفس پایین رنج می‌برید، نمی‌دانید در تعاملات اجتماعی چگونه برخورد کنید، به دنبال شناخت بیشتر از استعدادها و رغبت‌های خود هستید و …. به یک روان‌شناس مراجعه کنید. به طور کلی، این حوزه‌های سلامت روان نقاط اشتراک بسیار زیادی دارند. روانشناسان مشتاق، چه در مطالعات بالینی یا روانشناسی غوطه‌ور باشند، یک هدف اصلی مشترک دارند: آن‌ها می‌خواهند به شما کمک کنند.

در واقع، مشکلاتی که سلامت روان را تهدید می‌کنند، می‌توانند در طول زمان اثرات جبران ناپذیری بر بخش‌های مختلف زندگی افراد بگذارند. اگر این مشکلات توسط متخصصان حرفه‌ای بررسی و درمان نشوند، با شدت بیشتر و همراه با اختلالات دیگر نمایان می‌شوند. بنابراین، باید به روانشناسان یا تراپیست‌هایی مراجعه کرد که مهارت و تخصص لازم برای ارائه انواع خدمات باکیفیت سلامت روان را داشته باشند. در مجله روانشناسی باتابان می‌توانید با رزومه روانشناسان و درمانگران انواع اختلالات آشنا شوید. نظرات سایر مراجعین را مشاهده کنید. همچنین، در صورتی که تمایل داشتید از همکاران ما وقت مشاوره دریافت کنید.

در این مقاله آموختیم، افرادی که در حوزه سلامت روان فعالیت می‌کنند دارای تخصص‌های مختلفی از جمله روانشناس، درمانگر، روانپزشک و … هستند. در نتیجه، دانستیم که فرق تراپیست و روانشناس در حوزه‌های فعالیت آن‌هاست. با این حال، همه این فعالیت‌ها برای افزایش سلامت روانشناختی ماست. اگر هنوز مردد هستید که به کدام متخصص مراجعه کنید می‌توانید سؤال خود را با همکاران ما در مجموعه باتابان مطرح کنید. در نتیجه، بهترین تراپیست‌ها و روانشناسان به شما معرفی می‌شوند.