چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ (عوامل موثر + ارزیابی)

عزت نفس از دو مؤلفه تشکل شده است که با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند. یکی از آن‌ها احساس اعتماد به نفس اولیه در رویارویی با چالش‌های زندگی و دیگری حسِ ارزش خوشبختی داشتن و احترام به خود است؛ بنابراین اگر می‌پرسید چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ برای تقویت آن باید هر دو مؤلفه را تقویت نمایید. براساس جدید‌ترین یافته‌های روان‌شناسی عزت نفس عامل مهم و اولیه در سلامت روان محسوب می‌شود، به گونه‌ای که کمبود آن می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات روانی همچون افسردگی، اضطراب، وسواس، اسکیزوفرنی و… گردد.

برای اینکه بدانیم چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ ابتدا باید تعریف خوبی از آن ارائه دهیم. عزت نفس عبارت است از تمایل به آزمودن خود به عنوان فردی شایسته، برای مقابله با چالش‌های اساسی زندگی و خود را لایق خوشبختی دانستن. توجه نمایید که این تعریف تاثیر عوامل مختلف موثر( فضای کودکی، انگیزه‌های درونی‌ سال‌های بعد و یا پیامد‌های احساسی و رفتار مرتبط) را مشخص نمی‌کند. ستیر، خانواده‌درمانگر رویکرد ارتباطی، بر این باور است که عزت نفس ارزشِ خود و میزان اهمیتی است که فرد برای خویش قائل است. ستیر می‌گوید ارزشِ خود پایه و اساس موفقیت در عرصه‌های مختلف زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی است.

هیچ ژنی برای انتقال عزت نفس وجود ندارد. این ویژگی ابتدا درکودکی و در خانواده و شکل می‌گیرد و پس از آن عوامل اجتماعی در جامعه و مدرسه آن را تقویت و تضعیف می‌نمایند. اما خوشبختانه امکان افزایش ارزشِ خود از گهواره تا گور وجود دارد. چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ برای ایجاد آن ابتدا باید خود را با تمام ویژگی‌ها و خصوصیات خوب و بد و خوشایند و ناخوشایندتان بپذیرید. “پذیرش غیرمشروط” همان چیزی است که به آن نیاز دارید.

اگر می‌خواهیم بدانیم چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ ابتدا باید عوامل موثر در شکل‌گیری و تقویت آن را بشناسیم. عوامل مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی در نحوه ارزیابی خود، اثرگذار هستند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

سبک دلبستگی

رابطه بین کودک و مراقب اولیه به ویژه مادر در شکل‌گیری عزت نفس کودکان نقش مهمی ایفا می‌کند. اگر والدین دردسترس و پاسخ‌گو باشند به کودک خود این پیام را انتقال می‌دهند که تو باارزش هستی.

سبک‌های فرزندپروری

شیوه‌های فرزندپروری والدین می‌تواند ارزش خود فرزندان آن‌ها را تقویت یا تضعف نماید. مهم نیست شما در هر دوره‌ای از زندگی خود باشید، شیوه‌ای که والدین برای کنترل و مدیریت فرزندان خود به کار می‌برند در ارزیابی خودِ افراد تاثیرگذار است.

محیط اجتماعی

چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ محیط اجتماعی اطراف ما اعم از مدرسه، دانشگاه و محل کار در نحوه ارزیابی خود و ارزشی که برای خویش قائل هستیم نقش دارند.

پرسش‌های زیر به شما کمک می‌کند عزت نفس خود را ارزیابی نمایید؛ البته به این نکته توجه نمایید که عزت نفس یک مفهوم نسبی و وابسته به فرهنگ می‌باشد.

• خودتان را به عنوان یک شخص دوست دارید؟
• چه قدر برای خود ارزش قائل هستید؟
• آیا می‌توانید تصمیم بگیرید؟
• آیا با اشتباهات گذشته خود را منصفانه برخورد می‌کنید؟
• خویش را لایق خوشبختی و احترام می‌دانید؟
• برای خودتان وقت اختصاصی در نظر می‌گیرید؟
• آیا فکر می‌کنید به اندازه کافی خوب هستید؟

چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ خوشبختانه شما در هر سنی که باشید می‌توانید عزت نفس خود را افزایش دهید. برخی از اقداماتی که به شما در ساختن عزت نفس کمک می‌کند عبارتند از:

• چگونه عزت نفس خود را افزایش دهیم؟ ابتدا از افکار منفی و تحریف شده‌ای که بر ارزشِ خودِ شما تاثیر می‌گذارد، شناسایی نمایید. این افکار را فهرست نمایید و ببینید چه قدر در ارزیابی ارزشِ خودِ شما اثر گذارند؛ سپس آن‌ها با افکار مثبت و کارآمدتر جایگزین نمایید.
• خودگویی مثبت و بیان جملات حاوی ارزش و احترامِ به خود، افکار منفی شما را به مرور از بین می‌برد.
• چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ واقعیت‌های زندگی خود را بپذیرید. همه ما در زندگی خود محدودیت‌ها، فرصت‌ها، نقاط ضعف و نقاط قوتی داریم که زمینه رشد و تعالی ما را فراهم می‌کنند.
• مسئولیت‌پذیر باشید و بدانید که تنها شما مسئول تحقق موجودیتان هستید و برای دستیابی به اهداف، آرزوها و خواسته‌های خود تلاش می‌کنید؛ اما به این نکته توجه کنید که شما نمی‌توانید همه چیز را تحت کنترل بگیرید.
• در نظر داشته باشید که خداوند انسان را به عنوان خلیفه و جانشین خود آفریده‌است. انسان در هر سطح تحصیلات و در هر مکانی و هر ویژگی ظاهری که هست، می‌تواند مصداق اسماءالحسنی خدا باشد
• چگونه عزت نفس خود را بسازیم؟ روان درمانی به شما کمک می‌کند زمینه‌های تضعیف احترام به خود را بشناسید و آن‌ها را بهبود ببخشید.

عزت نفس مولفه‌های مختلفی دارد و عوامل متعددی در ساختن و تضعیف و بهبودی آن اثرگذار می‌باشند. در مرکز مشاوره باتابان مشاوران روان‌درمانگران متخصصِ دلسوز و متعهد در زمینه ارزشِ خود و عوامل موثر بر آن، به شما در ارزیابی خود و تقویت ارزش و احترام به خود کمک می‌کنند. در هر کجای ایران و خارج از ایران که باشید، می‌توانید از خدمات مرکز مشاوره خوب به صورت آنلاین، تلفنی و حضوری بهره‌مند شوید. با مراجعه به وب‌سایت مرکز و یا تماس تلفنی می‌توانید از متخصص مورد نظر خود وقت رزرو نمایید. اگر سوال و ابهامی دارید با پشیبانان تماس بگیرید تا شما را راهنمایی نمایند.