زندگی بعد از طلاق برای زن (آثار روحی، اجتماعی و خانوادگی)

طلاق، فرآیند پایان دادن به ازدواج است که با پیامدهای متعددی برای زنان و مردان همراه است. پایان دادن به ازدواج‌های بد، سلامت جسمانی و روانی زوجین و فرزندان را بهبود می‌بخشد. گرچه جدایی آخرین راه حل است؛ اما بدترین راه حل نیست و گاهی تنها راه نجات افراد از ازدواجی است که امیدی به بهبود آن است. با این وجود زندگی بعد از طلاق برای زن و مرد، به ویژه زنان با چالش‌ها و مسائل متعددی همراه است که ممکن است سال‌ها ادامه‌دار باشد.

مشاوره طلاق در اخذ تصمیم برای جدایی و التیام زوجین پس از جدایی، به گونه‌ای که افراد درگیر کم‌ترین ضرر و آسیب را متحمل شوند، نقش مهمی ایفا می‌کند. زنان علاوه بر درد فراق و دلتنگی بعد از جدایی، با مسائل و مشکلات مالی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی درگیر هستند که عبور از پروسه زندگی بعد از طلاق برای زن را دشوار می نمایند.

با وجود اینکه در سال‌های اخیر نگرش به طلاق، تغییر کرده است؛ اما همچنان به ویژه در خانواده‌های سنتی، این اعتقاد وجود دارد که دختر را با لباس سفید روانه خانه همسر می‌کنیم و انتظار داریم با لباس سفید کفن از آن خارج شود. قضاوت درباره زندگی دیگران از بیرون، ساده‌ترین و البته ناعادلانه‌ترین کاری است که انسان‌ها در حق یکدیگر انجام می‌دهند. این قضاوت‌های نابخردانه و ناعادلانه طی کردن فرآیند طلاق را برای افراد سخت‌تر می‌کند. علاوه براین، زندگی بعد از طلاق برای زن با مشکلات اقتصادی و جتماعی و کاری نیز همراه است که باید مورد توجه قرار بگیرند و در اخذ تصمیم برای جدایی و مدیریت پیامدهای آن لحاظ شوند. از جمله تاثیرات طلاق بر زنان در سه بعد روحی و روانی، اجتماعی و خانوادگی شامل موارد زیر است.

زندگی بعد از طلاق برای زن با مسائل و مشکلات روحی و روانی بسیاری همراه است که در بسیاری از موارد در کنار تاثیرات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جدایی، مورد غفلت قرار می‌گیرند. پایان دادن به یک رابطه عاطفی و زندگی زناشویی یکی از سخت‌ترین تصمیم‌های زندگی است. هر چه قدر که شما از زندگی زناشویی خود ناراضی باشید و عاقلانه تصمیم به طلاق گرفته باشید باز هم باید به خود زمان بدهید تا بتوانید نوع نسبت و رابطه خود را با فردی که قبلا همسر شما بوده است و خاطرات مشترک زیادی با هم دارید تغییر دهید. میزان تاثیرات روحی طلاق بر زنان بسته به نوع رابطه، مدت زمان زندگی زناشویی، عمیق صمیمیت، دلیل جدایی، میزان حمایت‌های بعد طلاق و… متفاوت می‌باشد. مثلا یکی از عواقب خیانت مرد به زن، طلاق است. زوجینی که به این دلیل جدا می‌شوند احساسات متفاوتی از زوجینی که به دلیل مسئله‌ای مانند اعتیاد یا عدم تفاهم جدا شده‌اند، تجربه خواهند نمود. از جمله تاثیرات روحی طلاق بر زنان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

· احساس افسردگی

کناره‌گیری و افسردگی، واکنش رایج زنان به جدایی می‌باشد. در جدایی به یکباره رشته‌های امید فرد پاره می‌شود و برنامه‌هایی که برای زندگی زناشویی خود داشته است متزلزل می‌گردد. در بسیاری از مواقع زنان برای اینکه از دست سوال و جواب‌های دیگران راحت باشند، تنهایی را بر بودن در جمع ترجیح داده و خود را منزوی می‌کنند. علاوه براین اعتماد‌به‌نفس و عزت‌نفس زنان کاهش پیدا می‌کند و دچار درماندگی می‌شوند. همه‌ این عوامل در کنار عوامل دیگر زنان را افسرده و گوشه گیر و ناامید می‌کند. البته توجه نمایید که همه این موارد طبیعی و موقتی است، برای عبور از این شرایط به خود زمان بدهید.

· تجربه اضطراب

روزهای اولیه زندگی بعد از طلاق برای زن، با اضطراب و نگرانی‌های زیادی همراه است. زیرا آینده پیش‌بینی شده تغییر کرده و حالا با یک وضعیت پیش‌بینی‌ناپذیر مواجهه هستند که نمی‌دانند چگونه با آن مقابله نمایند. وضعیت پیش آمده را بپذیرید و از حمایت‌های اجتماعی و عاطفی دیگران، برای بازسازی زندگی خود بهره‌مند شوید.

· احساس تنهایی و دلتنگی

زنان بعد ازجدایی خود را در دنیای پر از آدم تنها می‌بینند. فردی که اوقات زیادی از زندگی خود را با او سپری کرده‌اند، دیگر نیست. برخی تصور می‌کنند کشمکش‌های پروسه طلاق به افراد اجازه احساس تنهایی و دلتنگی نمی‌دهد، در صورتی که بعد از تمام شدن‌ این پروسه است که فرآیند سوگ عاطفی شروع می‌شود و افراد احساس تنهایی می‌کنند و دلتنگ می‌شوند. اینکه چون همسر شما، فرد بدی بوده‌است نباید برای او دلتنگ شوید، حرف نادرستی است، زندگی بعد از طلاق برای زن سرشار از دلتنگی، برای لحظات خود و بدی است که در زندگی زناشویی خود تجربه کرده‌اند.

· احساس گناه

زنان ممکن است درمورد طلاق و نقش خود در جدایی دچار شک و تردید شوند و احساس گناه نمایند. آن‌ها می‌پرسند از چه مردانی باید طلاق گرفت؟ آیا من تصمیم درستی گرفتم؟ توجه نمایید که گاهی برای نجات یک زندگی زناشویی راه‌ حلی به جز طلاق وجود ندارد. قطعا هر رابطه‌ای و هر فردی دارای نکات مثبت و منفی است و زن و مرد احتمالا دچار اشتباهات مکرری در رابطه شوند. قبل از طلاق حتما مشاوره بگیرید و تمام راه‌حل‌های موجود برای حل تعارضات و مشکلات زندگی زناشویی خود را به کمک متخصص بررسی کنید.

در طلاق ظاهرا یک زن و شوهر از هم جدا می‌شوند؛ اما در واقع چندین خانواده درگیر این موضوع می‌شوند. در جامعه ایرانی طلاق هنوز هم قبح خود را دارد و متاسفانه در عرصه‌های مختلف اجتماعی، با محدودیت‌های زیادی برای زنان همراه است. از جمله شرایط زندگی اجتماعی زنان بعد از طلاق شامل موارد زیر است:

· کوچک شدن دایره دوستان و آشنایان

وقتی زنی ازدواج می‌کند از بین دوستان و آشنایان همسرش، دوستانی خواهد داشت که با طلاق دایره این دوستان محدود می‌شود. علاوه براین زن و مرد دوستان مشترکی داشته‌اند که بعد از این کمتر می‌توانند با آن‌ها ارتباط برقرار نمایند.

· مشکلات کار و تحصیل

در اجتماع‌ به ویژه جوامع سنتی، پذیرفتن زن مطلقه سخت است و با قضاوت‌های غیرمنصفانه‌ای همراه می‌باشد که زندگی بعد از طلاق برای زن را دشوار می‌کند. در صورتی که بعد از جدایی زنان برای تامین مالی زندگی خود، بیش از پیش به کار نیاز دارند.

· مشکلات اقتصادی

یکی از مهم‌ترین پیامد‌های طلاق برای زنان، مسائل اقتصادی است. زنی که قبل از طلاق تامین مخارجش بر عهده همسرش بوده حالا باید خود از پس مخارج زندگی اش بربیاید. در این شرایط اگر حمایت مالی و اجتماعی خانواده نباشد روزگار بر زنان بسیار سخت خواهد گذشت.

· عدم امنیت در جامعه

متاسفانه امنیت زنان بعد از طلاق در جامعه کمتر شده و در جامعه‌ای که فقر فرهنگی دارد، به عنوان طعمه‌های جنسی در نظر گرفته‌ می‌شوند. این وضعیت علاوه بر فشار روانی، حضور زنان مطلقه در جامعه را محدود می‌کند. این وضعیت می‌توان زنان را بعد از طلاق پشیمان نماید. اگر می‌خواهید بدانید چند درصد زنان بعد از طلاق پشیمان میشوند؟ آن دسته از زنانی که بدون در نظر گرفتن پیامدهای احتمالی طلاق و بررسی جوانب مختلف درخواست طلاق می‌دهند به احتمال بیشتری بعد از طلاق پشیمان می‌شوند.

زندگی خانوادگی زنان پس از طلاق، دچار تغییر و تحولات بسیاری می‌شود. زنی که تا قبل از آن متاهل بوده حالا دیگر نیست و باید در جمع‌های خانوادگی به تنهایی حاضر شود. زن بعد از طلاق ممکن است به خانه پدری برود و یا اینکه در خانه شخصی مستقر شود. اگر در این بین فرزندی وجود داشته باشد کشمکش‌ها بر سرنگهداری از فرزند، تامین مخارج او و تعیین ساعت‌های ملاقات، باعث می‌شود که با طلاق زوجین بازهم با هم در ارتباط باشند که پروسه التیام بعد از جدایی را سخت خواهد کرد. از جمله شرایط زندگی خانوادگی زنان پس از طلاق می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

· عدم پذیرفته شدن در خانواده

در جوامع مردسالار و بسیار سنتی، طلاق همچون لکه ننگی است که تا ابد بر روی دختران می‌ماند و خانوادن دختر مطلقه خود را نمی‌پذیرد. چنین خانواده‌هایی ترجیح می‌دهند دخترشان با سختی و رنج با همسرش زندگی کند و با همه شرایط بسازد اما جدا نشود.

· ارتباط با خانواده همسر سابق

یکی از مشکلات زندگی بعد از طلاق برای زنان، قطع ارتباط با خانواده همسر است. افرادی که ماه‌ها و سال‌ها با آن‌ها ارتباط داشته‌اید و به عنوان جزوی از خانواده شما بوده‌اند؛ اما حالا مجبورید با آن‌ها قطع ارتباط کنید و یا رابطه خود را با ایشان محدود نمایید.

· مشکلات مربوط به فرزندان

زنان سرپرست خانوار، باید هم نقش پدر و هم نقش مادر را ایفا کنند. مشکلات اقتصادی، مسائل تحصیلی، چالش‌های تربیتی، کمبودهای عاطفی و… مربوط به فرزندان شرایط سختی را برای زندگی بعد از طلاق برای زن ایجاد می‌کند. برای مقابله با این شرایط سعی کنید تقسیم وظایف نمایید و بخشی از مسئولت‌های فرزندان را به پدرشان واگذاری کنید، همچنین از خانواده و دوستان نیز کمک بگیرید.

· ازدواج مجدد

زندگی بعد از طلاق برای مرد سهل‌تر از زن است، زنان در ازدوج مجدد با گزینه‌های کمتری مواجهه هستند. زیرا مردان مجرد ترجیح می‌دهند با دختران مجرد ازدواج کنند؛ بنابراین زنانی که طلاق گرفته‌اند در تامین نیازها عاطفی، جنسی و اقتصادی خود دچار مشکل می‌شوند. متاسفانه افراد کمتر به دلیل طلاق توجه می‌کنند؛ در صورتی که گاهی افراد ناخواسته در شرایطی قرار می‌گیرند و درگیر یک ازدواج ناموفق می‌شوند. گاهی دو نفر واقعا انسان‌های خوبی هستند؛ اما به دلیل تفاوت‌هایی که دارند همسران خوبی نخواهند شد.

چطور بعد طلاق به آرامش برسم؟ چه طور با مسائل و چالش‌های بعد از طلاق مواجهه شویم؟ از جمله روش‌های بهبود زندگی بعد از طلاق برای زنان، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اولین قدم برای بهبود و التیام شرایط جسمی و روانی بعد از طلاق برای زنان، پذیرش شرایط موجود می‌باشد.
• صبور باشید و اجازه دهید این فرآیند طی شود. گاهی باید به جریان زندگی اعتماد کرد تا هر چیزی در زمان خودش اتفاق بیفتد.
• حتما از یک متخصص کمک بگیرید تا در التیام وضعت روانی و کاهش ترس و اضطراب به شما کمک کند.
• خود را به قضاوت‌ها و حرف‌های دیگران سپردن ساده‎ترین راه برای مقابله با آن‌ها است. شما باید اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس خود را تقویت نمایید و به سخن‌چینی‌های دیگران بی‌توجه باشید. مردم همیشه حرفی برای گفتن دارند.
• جلب حمایت کنید؛ درخواست کمک و حمایت از دیگران ارزش و احترام شما را پایین نمی‌آورد و نشانه ضعف نیست. اگر یکی از عزیزانتان در چنین شرایطی قرار می‌گرفت، شما از او حمایت نمی‌کردید؟ ما باید یاد بگیریم که از دیگران درخواست کمک کنیم و حمایت ایشان را جلب نماییم.
• دایره دوستان خود را گسترده کنید؛ اما از کسانی که شما را آزار با حرف‌ها و سخنانشان آزاد می‌دهند، تا زمانی که یاد بگیرید چه طور با حفظ آرامش به آن‌ها پاسخ بدهید، دوری کنید.
• همه مسئولیت‌ها را به تنهایی به دوش نکشید، سعی کنید بخشی از کارهایتان را به دیگران بسپارید.
• افکار و فرضیه‌های ناکارآمد خود را که ممکن است ناشی از دوران کودکی، سنت و… باشند شناسایی و بررسی کنید.
• توانمندی‌ها و مهارت‌های خود را افزایش دهید تا بتوانید منابع مالی خود را تامین کنید.
• با حفظ احترام و شخصیت خود، به دیگران نیز اجازه توهین و تعرض به حقوقتان ندهید.

زندگی بعد از طلاق برای زن با چالش‌ها و مشکلات زیادی همراه است؛ شاید شما به تنهایی نتوانید با پروسه بسیار سخت جدایی کنار بیایید؛ اما قطعا با کمک روانشناس و مشاور می‌توانید از این وضعیت عبور کنید و زندگی خود را بهتر از پیش بسازید. در مرکز مشاوره باتابان روان شناسان و مشاوران متعهد، متخصص و باتجربه در مشاوره طلاق به شما کمک می‌کند که بعد از جدایی متحمل آسیب‌های کمتری شوید و تهدیدها را به فرصت تبدیل نمایید. شما در هرکجای ایران و خارج از ایران که باشید می‌توانید از سایت ما وقت رزرو نمایید و در صورت نیاز به مشورت و راهنمایی، با پشتیبانان مرکز در ارتباط باشید.