چرا باید روزه بگیریم؟ (علل و مهم‌ترین فواید)

انسان قوای جسمی خود را با رفتار خوردن تأمین می‌کند. علی‌رغم، مزایایی که رفتار خوردن برای ما در بر دارد، زیاده‌روی در آن مضرات جبران ناپذیری ایجاد می‌کند. بنابراین، این رفتار باید کنترل شود. در فرهنگ دینی ما روزه گرفتن به این مفهوم اشاره دارد. با این حال، برخی از افراد اطلاعات زیادی از ثمرات این رفتار ندارند. در نتیجه، این زمزمه برای آن‌ها ایجاد می‌شود که چرا باید روزه بگیریم؟ اگر این پرسش برای شما نیز ایجاد شده است، با صرف دقایقی از وقت خود می‌توانید با مهمترین دلایل جسمی و روان‌شناختی مشاوره زندگی برای روزه گرفتن آشنا شوید.

یکی از ابهام‌های بسیار رایج افراد خصوصاً در ماه رمضان یا ماه‌های منتهی به آن، این است که چرا باید به روزه بگیریم؟ و بخش زیادی از روز را با گرسنگی و تشنگی سپری کنیم؟ این پرسش، معمولاً برای افرادی ایجاد می‌شود که باورهای دینی ضعیف‌تری دارند. در نتیجه، چون روزه نگرفته‌اند و یا در این کار موفق نبوده‌اند، متوجه تأثیرات و فواید آن نشده‌اند. بنابراین، شناخت اثرات روزه بر جسم و روان ما می‌تواند به عنوان یک نیروی محرک و تأثیر گذار عمل کند. اما، پیش از آن، باید بدانیم چه رابطه‌ای میان روزه و نیروی خودکنترلی وجود دارد؟

توانایی خودمهارگری

حتماً تا به حال، با عباراتی مانند خودکنترلی، خودمهارگری و … مواجه شده‌اید. از طرفی، یقیناً آن را تجربه کرده‌اید. نیروی خودکنترلی، همان چیزی است که ما را از سایر موجودات متمایز می‌کند. زیرا، به قوه‌ اختیار ما اشاره دارد. در واقع، همه ما از این نیرو از زمان کودکی تا بزرگسال استفاده کرده‌ایم. پرهیز از دست زدن به ظرف آب جوش تا ممانعت از ناسزا گفتن به دیگران و … همه بیانگر استفاده از این توانایی است.

از طرفی، با گذشت زمان و افزایش فهم و درک، توانایی خودمهارگری ما نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه، متوجه می‌شویم که دیگر بسیاری از کارهای زمان کودکی خود را نیز انجام نمی‌دهیم. زیرا، خطراتی برای ما دارد. دانشمندانی همچون میشل، بارکلی، تانجنی، مک کالخ و … تحقیقات فراوانی در این زمینه انجام داده‌اند. آ‌ن‌ها معتقدند، در خودمهارگری ما یک پاداش بزرگتر در آینده را به جای یک پاداش کوچکتر در زمان فعلی انتخاب می‌کنیم. بنابراین، محور اصلی خودمهارگری، قدرت و توانایی ما برای بی‌توجهی به پاسخ‌های درونی یا تغییر دادن آن‌هاست. در نتیجه، از این طریق می‌توانیم استدلال کنیم که چرا باید روزه بگیریم؟ و بعضی از هوس‌های نامطلوب خود را کنترل و براساس آن رفتار نکنیم.

در حقیقت، خودمهارگری هم در افکار و هیجانات و هم در رفتار تأکید شده است. به عنوان مثال، فردی که به دنبال محبوبیت است و می‌خواهد با راهکارهای این موضوع که چگونه پیش همه عزیز باشیم؟ آشنا شود، باید از برخی از رفتارهای آنی خود صرف نظر کند تا به هدف خود برسد. همچنین، این موضوع در مهار رفتار جنسی برای رسیدن به لذت پایدار در زندگی مشترک نیز کاربرد دارد. جالب است بدانید، بسیاری از خریدهای ما از فروشگاه‌های بزرگ تکانشی است. به نوعی، نتوانسته‌ایم خود را در آن لحظه کنترل کنیم. در نتیجه، فوراً به تمایلات درونی و لحظه‌ای خود پاسخ داده‌ایم. همین عامل موجب شده، که توانایی خرید سایر موارد مورد نیازمان را نداشته باشیم. بنابراین، دامنه‌ی خودمهارگری بسیار گسترده است.

از طرفی، رفتار خوردن نیز یک زمینه بسیار مناسب است که می‌توانیم بفهمیم آیا در کنترل خود موفق می‌شویم یا نه؟ در واقع، با توجه به تأثیری که خودمهارگری بر زندگی ما دارد، زمانی که این نیروی خود را در زمینه مهار رفتار خوردن تقویت می‌کنیم؛ باعث موفقیت در همه ابعاد زندگی می‌شود. در نتیجه، درمی‌یابیم که چرا باید روزه بگیریم؟

به طور کلی، افرادی که روزه می‌گیرند و برای ساعاتی از خوردن و آشامیدن صرف نظر می‌کنند، به نوعی موفقیت خود را در جنبه‌های تحصیلی، اجتماعی، و …. تضمین می‌کنند. چون، زمانی که ما نمی‌توانیم از یک نوشیدنی خنک در هنگام تشنگی صرف نظر کنیم، چگونه می‌توانیم روزهای طولانی از تفریح و لذت‌های خود برای رسیدن به نتایج دلخواه در زمینه تحصیلی صرف نظر کنیم؟ همچنین، گذشتن از یک وعده غذایی راحت‌تر از گذشتن از یک لذت حرام در تعامل با نامحرم است. پس، روزه گرفتن و صرف نظر کردن از خوردن آن هم برای ساعاتی، می‌تواند یک تمرین و آزمایش مفید و مؤثر برای سنجش میزان موفقیت در دیگر جنبه‌های زندگی‌مان نیز باشد. البته، این صرفاً جنبه ظاهری و مادی این مسئله است که چرا باید روزه بگیریم؟ در نتیجه، ابعاد معنوی آن در جای خود محفوظ است.

درست است که از روزه گرفتن به عنوان یک عمل معنوی یاد می‌شود. همچنین، در دین ما یک راه مبارزه با هوای نفس و تقویت خودمهارگری است. اما، حتی افرادی که تقیدات دینی بالایی ندارند و به نوعی، در ادیان دیگر نیز قرار دارند؛ از روزه گرفتن با سبک و شیوه خاص خود غافل نمی‌شوند. همچنین، بسیاری از اندیشمندان غیر مسلمان افراد را به روزه‌داری تشویق می‌کنند. زیرا، با انجام این عمل متوجه فواید آن شده‌اند. به نظر شما، روزه چه اثراتی دارد؟ ما به برخی از مهمترین فواید آن پرداخته‌ایم.

روزه گرفتن یک راهکار مفید برای ترک عادت است

زمانی که روزه می‌گیریم، باید با برخی از روال‌های روتین خود خداحافظی کنیم. اگر، عادت به بیداری در سحر و بهره‌مندی از فواید جسمی و روانی آن نداشته‌ایم، روزه گرفتن این عادت را برای ما تغییر می‌دهد. همچنین، حذف یک وعده غذایی در میان روز، موجب تغییر در سایر برنامه‌های روتین ما می‌شود. بنابراین، از آنجایی که برای ترک یک عادت به حدود 21 روز زمان نیاز است، ماه مبارک رمضان بهترین زمان برای ترک عادت‌های بد و ایجاد عادت‌های خوب است. این فرصت همچنین برای والدینی که به دنبال ترک عادت بی‌نظمی و آموزش نظم به کودکان خود هستند، مفید است.

می‌تواند سلامت روان ما را افزایش دهد

استرس و تنش بخش جدایی ناپذیر زندگی ماست. در واقع، این تنش‌ها تا حدی برای کارایی اصلی ما مفید هستند. اما، شدت بالای آن باعث ایجاد اضطراب و نگرانی‌های مداوم می‌شود. در نتیجه، باعث ایجاد انواع مشکلات سلامت روان مانند افسردگی، فوبی‌ها، انواع اختلالات اضطرابی، وسواس و همچنین، روان‌پریشی می‌شود. در نتیجه، همان سطح از فعالیت عادی خود را نیز نمی‌توانیم انجام دهیم. اگرشما نیز استرس را تجربه می‌کنید و با این دغدغه نیز درگیر هستید که چرا باید روزه بگیریم؟ نگاهی به تحقیقات روانشناسی داشته باشید. پژوهش‌ها نشان داده‌اند، افرادی که روزه می‌گیرند و آداب مربوط به آن را رعایت می‌کنند، استرس و اضطراب آن‌ها کاهش می‌یابد.

 در واقع، تحقیقات بیانگر تأثیر مثبت روزه بر کاهش افسردگی، حساسیت بین فردی، پریشانی روانی، خصومت، وسواس و … است. زیرا، فرد روزه‌دار با سایر ابعاد روزه مانند ارتباطات بین فردی بهتر، بخشش، اطعام نیازمندان و … نیز درگیر می‌شود. در نتیجه، عزت نفس او افزایش می‌یابد. بنابراین، فرد روزه‌دار ارزیابی مثبتی از خودش خواهد داشت. همچنین، ارتباط او با دیگران نیز بهبود می‌یابد. در نهایت، باعث کاهش ابتلاء و یا شدت یافتن نشانه‌های اختلالات روانی می‌شود. همچنین، زمانی که ما برای گوش دادن به فرمان الهی از خوردن و آشامیدن با اداب خاص آن صرف نظر می‌کنیم، در واقع، خداوند را ناظر بر زندگی خود می‌بینیم. در نتیجه، این تذکر، باعث ایجاد آرامش و امنیت می‌شود. به طورکلی، روزه‌داری همراه با آداب آن می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چگونه عزت نفس خود را بسازیم.

سطح حافظه را افزایش می‌دهد

اگر فکر می‌کنید با روزه گرفتن، نمی‌توانید به خوبی به امورات تحصیلی خود بپردازید؛ در نظر داشته باشید، هنگامی که روزه می‌گیریم، بدن ما انرژی کمتری برای سوخت و ساز صرف می‌کند. در نتیجه، این انرژی به افزایش حافظه و توانایی مغز کمک می‌کند. بنابراین، شاید در ساعاتی انرژی کمتری برای مطالعه داشته باشیم. اما، با تنظیم زمان و مطالعه کردن در سحر می‌توانیم آن را جبران کنیم.

میزان جرائم را کاهش می‌دهد

بسیاری از تنش‌ها و شهوت‌ها زمانی رخ می‌دهد که ما در حالت سیری قرار داریم. در واقع، زمانی که بدن در حالت گرسنگی باشد، رمقی برای بسیاری از امورات ندارد. همچنین، در این زمان ارتباط با فضاها و امورات معنوی بیشتر است. در نتیجه، افراد بیشتر در مقابل انجام کارهای خلاف مقاومت می‌کنند.

تأثیر فوق‌العاده‌ای بر جسم ما دارد

با تحقیقات پزشکی، می‌توانیم خود را قانع کنیم که چرا باید روزه بگیریم؟ در واقع، تأثیر روزه بر جسم انسان از کسی پوشیده نیست. متخصصان علم پزشکی معتقدند، بدن ما نیاز دارد که برخی مواد سمی را دفع کند. این حالت، با به حداقل رساندن مواد غذایی و لاغری محقق می‌شود. همچنین، سنگ‌های ریز مثانه و رسوب‌های آهکی با روزه دفع می‌شوند. در واقع، روزه برای افراد مبتلا به کم‌خونی، دیابت، فشارخون، بیماری‌های پوستی، کلیه، کبد، نقرس، روماتیسم و … مؤثر است. لازم به ذکر است که بر اساس نظر دکتر آلکسی سوفورین، تنها راه قطع سرطان، روزه است. بنابراین، برای همه افراد علی‌الخصوص سالمندان لازم است که یک بار در هفته، یک هفته در ماه و یا یک ماه در سال روزه بگیرند.

با مطالعه‌ی این مقاله با برخی از مهمترین تأثیرات روزه گرفتن آشنا شدیم. همچنین، تا حدی به این دغدغه که چرا باید روزه بگیریم؟ پاسخ دادیم. در واقع، روزه به دلیل اینکه نیازمند مهار رفتار خوردن است، در درجه اول خودمهارگری در خوردن را افزایش می‌دهد. درنهایت، می‌تواند به ما کمک کند تا در سایر عرصه‌هایی که به این توانایی خودمهارگری و تلاش مداوم خود نیازمندیم نیز موفق شویم. همچنین، به دلیل تأثیر بالایی که بر جسم و روان ما دارد، تا حد زیادی از ابتلاء به بیماری‌های جسمی و روانی نیز پیشگیری می‌کند.