زندگی دنیا با لذت و درد آمیخته شده است. یکی از جنبههای لذت بخش آن، دریافت ثروت و رزق برای زندگی بهتر در دنیا و ساختن یک آخرت آباد است. هیچ فردی را نمیتوان یافت که طالب این رزق و ثروت نباشد. بنابراین، یکی از پرسشهای متداول در مشاوره زندگی این است که چگونه ثروت خود را افزایش دهیم. برای پاسخ به این پرسش، شما باید بدانید خدا به چه کسانی ثروت میدهد؟ در واقع، انجام یا ترک چه اعمالی موجب افزایش رزق و ثروت میشود. در این مقاله، به بررسی این موضوع از نگاه آیات و روایات پرداختهایم.
برای ورود به این بحث ابتدا باید نگرش صحیحی نسبت به ثروت داشته باشیم و بدانیم ثروت واقعی چیست؟ پس از رسیدن به این نگرش صحیح، باید بدانیم برخی اعمال وجود دارند که با انجام آنها رزق و ثروت انسان افزایش مییابد. در واقع، اینکه خدا به چه کسانی ثروت میدهد، به نوع عملکرد و طریقه زندگی افراد باز میگردد. بنابراین، در ادامه به بررسی آیات و احادیث مرتبط با این مفهوم میپردازیم.
در روایات انجام اعمال زیر موجب افزایش رزق و ثروت میشود:
یکی از رذایل اخلاقی که باعث کاهش رزق و ثروت میشود، حرص است. بنابراین، اینکه خدا به چه کسانی ثروت میدهد، به کاهش و رهایی این رذیله باز میگردد. همانطور که امیرالمؤمنین (ع) میفرمایند: « تَرْكُ الْحِرْصِ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ» (ترک کردن حرص، رزق را زیاد میکند).
اطعام فقرا از جمله مواردی است که در روایات شدیداً مورد تأکید قرار گرفته و حتی در برخی از موارد به عنوان یک عمل واجب از آن یاد میشود. پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: « الرِّزقُ أسرَعُ إلى مَن يُطعِمُ الطَّعامَ ، مِن السِّكِّينِ في السَّنامِ». (روزى كسى كه اطعام مىكند، سريعتر از فرو رفتن كارد در كوهان شتر، به سويش مىآيد). بر این اساس، پاداش دنیوی اطعام فقرا زیاد شدن رزق است. در نتیجه، یکی از توصیههای ویژه دین ما به افرادی که مشکلات زیادی دارند و حکمت خدا در مشکلات را نمیدانند؛ کمک به نیازمندان است.
در آیات قرآن نسبت به افزایش رزق به انجام چند عمل زیر توصیه شده است. مبادرت به این اعمال نشان میدهد خدا به چه کسانی ثروت میدهد.
در بسیاری از آیات قرآن کریم، لفظ «رزق» باکلمه (أَنْ ِف ُقوا) و یا (أَنْ َف ُقو) آمده است. این موضوع نشان میدهد، یکی از راههای افزایش رزق و ثروت انفاق است. قرآن کریم در آیه 39 سوره سبأ میفرماید: « قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ». (بگو یقیناً پروردگارم رزق را برای هر کس از بندگانش که بخواهد وسعت میدهد و یا تنگ میگیرد. و هر چه را انفاق میکنید (چه کم و چه زیاد) خدا عوضی را جایگزین آن میکند؛ و او بهترین روزی دهندگان است). در حقیقت، کسی که انفاق میکند با هوای نفس خود مبارزه میکند. در نتیجه، یکی از اثرات این غلبه، افزایش رزق است.
از جمله مهمترین فضیلتهای اخلاقی که باعث رسیدن انسان به درجات عالی مادی و معنوی میشود، تقواست. بنابراین، یکی از اثرات بسیار مهم تقوا در آیات قرآن، افزایش رزق میباشد. قرآن کریم در آیه 2-3 سوره طلاق میفرماید: « وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرا». (هر کس از خدا پروا کند، خدا برای او راه بیرون شدن از تنگناها و مشکلات را قرار میدهد و او را از جایی که گمان نمیکند روزی میدهد). بنابراین، افراد متقی حتی از جایی که گمان نمیکنند، رزق و روزی دریافت میکنند که برگرفته از حکمت خدا در کارها است.
در دین اسلام نسبت به خوش خلقی با دیگران و خصوصاً خانواده سفارشهای فراوانی وجود دارد. حداقل تأثیر این رفتار در آبادانی دنیای خود فرد است. در نتیجه، رزق و ثروت او افزایش مییابد. امام صادق (علیه السلام) میفرمایند: «مَن حَسُنَ بِرُّهُ في أهلِ بَيتِهِ زيدَ في رِزقِهِ». (آن کس که در حق خانوادهاش نیکی بهتر و بیشتری داشته باشد رزقش زیاد میشود).
آن چیزی که کمک میکند ما درک نماییم خدا به چه کسانی ثروت میدهد و همچنین، بتوانیم خودمان را جزو این افراد قرار دهیم، پرهیز از اعمال کاهش دهنده رزق و ثروت است. آیا میدانید این اعمال چیست؟ مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
زنا یکی از گناهان کبیره است که مجازات سختی برای آن در نظر گرفته شده است. یکی از اثرات این عمل ناپسند کاهش رزق میباشد.
دروغ نیز همانند زنا از گناهان کبیره میباشد که وعده عذاب و آتش به آن داده شده است. در روایات ائمه اطهار، به کبیره بودن دروغ تصریح شده است، رسول اکرم(ص) درباره دروغ میفرمایند: «الکذبی ّ نقص الرزق» (دروغ روزی را کاهش میدهد). بنابراین حدیث، یکی از عوامل مؤثر در کاهش ثروت دروغ میباشد.
امام باقر (ع) میفرمایند: « اذا مَنَعُوا الزَّكاةَ مَنَعَتِ الأرضُ بَرَكَتَها مِنَ الزَّرعِ و الثِّمارِ و المَعادِنِ كُلِّها». (هرگاه مردم از دادن زكات خوددارى كنند ، زمين بركتهاى خود را، از هر نوع زراعت و ميوهها و كانيها، دريغ دارد).
در روایات آمده است که هرگاه حواریون حضرت عیسی (ع) گرسنه میشدند، میگفتند: یا روح الله! گرسنهایم. پس پیامبر خدا (ع) با دست خود به زمین میزد و برای هر کدام از آنها دو قرص نان بیرون میآمد و آنها میخوردند. آنها گفتند: یا روح الله! کدامیک از ما برتر است که هرگاه میخواهیم غذایمان میدهی در حالی که همه ما به تو ایمان آوردهایم و پیرویت میکنیم؟ فرمود: «برترین شما کسی است که با دست خود کار کند و از کسب خودش بخورد». از آن پس حواریون لباس میشستند و اجرت میگرفتند.
امیرالمؤمنین علی (ع) میفرمایند: «تَرْکُ التَّقْدِیرِ فِی الْمَعِیشَةِ یُورِثُ الْفَقْرَ». (نداشتن برنامهریزی در زندگی باعث فقر میشود).
کار امروز را به فردا انداختن باعث کاهش رزق میشود. در واقع، در هر روز رزقی برای انسان قرار داده شده است. بنابراین، عدم تلاش برای کسب آن باعث از دست رفتن رزق انسان میشود.
همانطور که شکرگزاری یکی از راههای افزایش ثروت و رسیدن به رضایت درونی است. افراد که تمایل بالایی به غر زدن و بهانهگیری از شرایط موجود دارند، طبیعتاً از نعمات مادی هم بهره کمتری میبرند.
همانطور که تقوا یک راه مؤثر برای افزایش رزق است. عادت بر گناه به شدت میتواند رزق انسان را محدود کند. بنابراین، علمای اخلاق برای افزایش رزق و رسیدن به ثروت در قدم اول پرهیز از هر نوع گناه و در مقابل توجه به دعا و طلب کردن از خداوند را توصیه میکنند. برخی ادعیه و آیات قرآن اثر ویژهای در توسعهی رزق دارند. از جمله این موارد میتوان به، دعا کردن و خصوصاً دعا برای رفع مشکلات خانوادگی، خواندن سوره واقعه قبل از خواب، مداومت بر آیات 2 و 3 سوره طلاق و… اشاره کرد.
در این مقاله به بررسی این موضوع پرداختیم که خدا به چه کسانی ثروت میدهد و از آیات و روایات مختلف برای تبیین بهتر این موضوع استفاده شد. در واقع، بیان کردیم که انجام و یا ترک چه رفتارهایی باعث افزایش رزق و روزی و ثروت بیشتر میشود. بر همین اساس دانستیم، مداومت بر برخی رفتارهای صحیح و سفارش شده مانند تقوا، انفاق، دوری از بخل و حرص، خوش خلقی، صله رحم و… بستر مناسبی برای جلب رزق ایجاد میکند. از طرفی، اعمالی مانند دروغ، حرام خواری، اهمالکاری، تنبیل، بیبرنامگی و… روزی انسان را کاهش میدهد. با این حال، هر فردی میتواند در شرایط خود تغییر ایجاد کند و به ثروت بیشتری برسد.
اگر این عادتهای ناپسند شما را آزرده خاطر کرده است، میتوانید از متخصصان باتابان مشاوره فردی دریافت کنید. مشاور به شما راههایی کلیدی برای رهایی از عادات منفی، ایجاد عادات مثبت و رسیدن به ثروت بیشتر میدهد.
زوج درمانگر (اختلافات با همسر)، مشاور افسردگی و دوقطبی، وسواس و کمالگرایی، اضطراب و استرس و توسعه فردی
مشاور افسردگی و دوقطبی، وسواس و کمالگرایی، اضطراب و استرس و توسعه فردی
مشاور حقوقی، توسعه فردی، تحصیلی و شغلی
زوج درمانگر (اختلافات با همسر) و مشاور اختلالات جنسی
مشاوره کودک
مشاوره نوجوان، زوج درمانگر (اختلافات با همسر)، توسعه فردی
زوج درمانگر (اختلافات با همسر)، مشاور افسردگی و دوقطبی، وسواس و کمالگرایی، اضطراب و استرس، توسعه فردی
اضطراب و استرس و توسعه فردی
مشاوره افسردگی و دوقطبی، وسواس و کمالگرایی، اضطراب و استرس و توسعه فردی
زوج درمانگر (اختلافات با همسر) و مشاور توسعه فردی
حتما در مجله روانشناسی مرکز مشاوره باتابان بخوانید:
برای عضویت در خبرنامه و دریافت جدیدترین مقالات به صورت هر دو هفته یکبار، لطفا ایمیل خود را وارد کنید